Ενώπιον ριζικών αλλαγών στη δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την τόνωση του ανταγωνισμού, την αύξηση της διαφάνειας και την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ρεύματος βρίσκεται η χώρα. Ενώ πριν λίγα χρόνια η ΔΕΗ είχε την αποκλειστικότητα στην παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές, σήμερα ιδιώτες παραγωγοί διαθέτουν δυναμικό άνω των 2.500 μεγαβάτ (χωρίς να υπολογίζονται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), έχει εγκατασταθεί στρατηγικός επενδυτής στον ΑΔΜΗΕ (μεταφορά), περισσότερες από 15 εταιρίες δραστηριοποιούνται στην προμήθεια (λιανική) και σύντομα δημιουργούνται τέσσερις νέες αγορές από τις οποίες θα "περνά" διαδοχικά η ηλεκτρική ενέργεια πριν καταλήξει στους καταναλωτές.
Όλα αυτά συμβαίνουν παράλληλα με τον μετασχηματισμό της ΔΕΗ που περιλαμβάνει την πώληση λιγνιτικών μονάδων (η λίστα των οποίων βρίσκεται υπό συζήτηση με την αρμόδια Διεύθυνση της ΕΕ), καθώς και με τα μέτρα ενίσχυσης του ανταγωνισμού, κυρίως τις δημοπρασίες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ που συνεχίζονται εφέτος με μεγαλύτερες δημοπρατούμενες ποσότητες.
Οι τέσσερις αγορές που δημιουργούνται στο πλαίσιο της προσαρμογής της χώρας μας προς το μοντέλο - στόχο (target model) της ΕΕ είναι η προθεσμιακή, η αγορά της επόμενης ημέρας, η ενδοημερήσια αγορά και η αγορά εξισορρόπησης.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, μέσα στον Οκτώβριο θα τεθούν σε διαβούλευση οι Κώδικες των νέων αγορών και η εφαρμογή τους, δηλαδή η λειτουργία των αγορών θα ξεκινήσει από το πρώτο εξάμηνο του 2018.
Η ΡΑΕ επισημαίνει ότι στη λήξη της διαδικασίας, με την πλήρη εφαρμογή των αλλαγών, ο καταναλωτής αφενός θα μπορεί να συμμετέχει ενεργά στην αγορά και να επηρεάζει τη διαμόρφωση των τιμών, αφετέρου θα γνωρίζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας ανά ώρα και να αποφασίζει εάν και πότε θα καταναλώνει ενέργεια. Βασική προϋπόθεση για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί είναι η εγκατάσταση "έξυπνων" μετρητών κατανάλωσης, διαδικασία που έχει ξεκινήσει πιλοτικά.
Η Αρχή εξηγεί σε σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο τον τρόπο λειτουργίας των επιμέρους αγορών:
Προθεσμιακή αγορά
Η προθεσμιακή αγορά αφορά συναλλαγές με χρονικό ορίζοντα έως και αρκετά έτη πριν τον χρόνο φυσικής παράδοσης. Στο πλαίσιο αυτό, διασφαλίζεται στους προμηθευτές η δυνατότητα διαχείρισης ρίσκου, ώστε, εν τέλει, οι καταναλωτές να είναι προστατευμένοι από τις διακυμάνσεις των τιμών σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, οι παραγωγοί διασφαλίζουν έσοδα για εκτενέστερα χρονικά διαστήματα, το οποίο διευκολύνει τη διαχείριση των μονάδων τους μακροπρόθεσμα.
Αγορά επόμενης ημέρας
Η αγορά της επόμενης ημέρας λαμβάνει χώρα την προηγουμένη της φυσικής παράδοσης, και ουσιαστικά αφορά στην κάλυψη της υπολειπόμενης ζήτησης σε σχέση με όση έχει ήδη καλυφθεί στο πλαίσιο της προθεσμιακής αγοράς με βάση πλέον τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις των προμηθευτών για τις ανάγκες των καταναλωτών τους. Το αποτέλεσμα της αγοράς δίνει μια καλή ένδειξη αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας των μονάδων κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας. Η επίλυση της αγοράς αυτής διεξάγεται με ένα μαθηματικό αλγόριθμο (Euphemia), από τον οποίο προκύπτουν ίδιες τιμές για δύο γειτνιάζουσες αγορές, εφόσον δεν διαπιστώνεται συνωστισμός στην μεταξύ τους διασύνδεση. Αν διαπιστωθεί συνωστισμός, οι τιμές διαφοροποιούνται. Η διαφοροποίηση των τιμών (η συχνότητα των περιπτώσεων και η κλίμακα των αποκλίσεων) μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα οικονομικό σήμα για την ανάλυση επενδύσεων σε πρόσθετες διασυνδετικές γραμμές.
Ενδοημερήσια αγορά
Στην ενδοημερήσια αγορά δίνεται η δυνατότητα συναλλαγών ενέργειας με χρονικό ορίζοντα μερικών ωρών, ώστε να συντελούνται διορθώσεις ως προς τις προβλέψεις της συμπεριφοράς των καταναλωτών, αλλά και της παραγωγής των μονάδων, η οποία υπόκειται σε αστάθμητους τεχνικούς ή και καιρικούς παράγοντες. Στην αγορά αυτή, καθώς και στην αγορά που ακολουθεί, θα αντανακλάται καλύτερα η αξία της ευελιξίας των μονάδων που μπορούν να αυξομειώσουν την παραγωγή τους.
Αγορά εξισορρόπησης
Η αγορά εξισορρόπησης λαμβάνει χώρα κατά κύριο λόγο λίγο πριν τη φυσική παράδοση και σχετίζεται άμεσα με την πραγματική λειτουργία του Συστήματος από τον Διαχειριστή (ΑΔΜΗΕ), και την απαίτηση συνεχούς και σε πραγματικό χρόνο εξασφάλισης του ισοζυγίου παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Είναι η αγορά στην οποία διεξάγονται οι συναλλαγές που αφορούν είτε ενέργεια την οποία χρειάστηκαν τελικά οι καταναλωτές και δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί είτε ενέργεια από πηγές που παρήχθη (ή δεν παρήχθη) αντίθετα με τις προβλέψεις.
"Η ενοποίηση των εθνικών αγορών σε μια διευρυμένη αγορά, σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο με κοινό πλαίσιο λειτουργίας έχει ως βασικό στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διασυνοριακών ανταλλαγών, ώστε το τυχόν έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας που ανακύπτει προσωρινά σε μια χώρα να αντισταθμίζεται από το πλεόνασμα ενέργειας σε μια άλλη χώρα κατά την ίδια χρονική στιγμή. Η αποτελεσματικότερη διακίνηση της ενέργειας μέσω των διεθνών διασυνδέσεων αποτρέπει συχνά την εκτίναξη των τιμών σε εθνική κλίμακα, ενώ περιορίζεται και η δυνατότητα άσκησης καταχρηστικών συμπεριφορών", καταλήγει η ΡΑΕ.
Έχω γράψει πολλές φορές από εδώ, ότι το μονοπώλιο είναι ο καρκίνος του εμπορίου, κάθε μονοπώλιο, μικρό ή μεγαλύτερο. Προσέξτε, αυτό το λέει ένας άνθρω πος 20 χρόνια στο εμπόριο...
Ευτυχώς στην Ελλάδα τα μονοπώλια (κυρίως τα μεγάλα) έχουν εξαλειφθεί. Στην Σαμοθράκη δυστυχώς υπάρχουν ακόμη αρκετά, μικρά και μεγαλύτερα, άρχισαν όμως δειλά δειλά να σβήνουν ένα ένα. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο που δύσκολα θα εξαλειφθεί. ΟΤΕ (COSMOTE πλέον).
Η πώληση ηλεκτρικού ρεύματος, από όσο έχω αντιληφθεί είναι μια πιο εύκολη υπόθεση από εκείνη της τηλεφωνίας. Στο ρεύμα με μία αίτηση αλλάζεις πάροχο και για κάθε βλάβη αρμόδιος είναι ο ΔΕΔΔΗΕ. Ενώ για την τηλεφωνία πρέπει κάθε εταιρεία να έχει δικό της δίκτυο σε κάθε τόπο και δικό της συνεργείο. εδώ δυστυχώς η Σαμοθράκη έχει ένα κακό δίκτυο (κυρίως ίντερνετ), ξεκίνησε ένα έργο τοποθέτησης οπτικών ινών, που ο Θεός ξέρει πότε και αν θα ολοκληρωθεί. Νομίζω, δεν είμαι βέβαιος, ότι για να υπάρξει δίκτυο από άλλους παρόχους τηλεφωνίας πρέπει να υπάρχει δίκτυο οπτικών ινών.....
Τα πρώτα χρόνια που απελευθερώθηκε η αγορά της σταθερής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, εμπιστεύτηκα μία εταιρεία, ήμουν ευχαριστημένος, κάποια στιγμή έκλεισε, μεταφερθήκαμε στην εταιρεία που την εξαγόρασε, χωρίς κανένα πρόβλημα. Μετά βέβαια άλλαξα πήγα σε μεγαλύτερη και οικονομικότερη, κρατώντας όμως δυστυχώς το πανάκριβο πάγιο στον ΟΤΕ. Κάποια στιγμή αντιμετώπισα ένα πρόβλημα τεχνικής φύσεως, εγώ γνώριζα εξ αρχής ότι ήταν του ΟΤΕ το πρόβλημα, αλλά ο ΟΤΕ έλεγε ότι ήταν της άλλης εταιρείας, η άλλη εταιρεία του ΟΤΕ και πήγαινε λέγοντας... Το πρόβλημα παρέμενε. Έτσι αναγκάστηκα να φύγω από την άλλη εταιρεία, να επιστρέψω στον ΟΤΕ και αμέσως να λυθεί το πρόβλημα. Όταν ζήτησα την διακοπή της σύνδεσης από την άλλη εταιρεία, τους εξήγησα τον λόγο που φεύγω, αλλά τους είπα πως αν κάποια στιγμή υπάρξει ιδιωτικό δίκτυο τους στο νησί, θα είμαι από τους πρώτους πελάτες. Αλλά η κατάσταση μέχρι σήμερα παραμένει ως είχε.......
Βέβαια με το ρεύμα αν και τα πράγματα δεν είναι τόσο περίπλοκα, λόγω της πρώτης κακής, σκανδαλώδους απόπειρας (Energa και Hellas Power), τόσο εγώ όσο και πολύ άλλοι καταναλωτές δεν αποφασίζουμε να απελευθερωθούμε από τα <<μονοπωλιακά>> δεσμά της ΔΕΗ.
Ίσως η Volterra αν καταφέρει τελικώς να κατασκευάσει το αιολικό πάρκο, να μας κάνει μια καλή προσφορά για να μας πείσει να την εμπιστευτούμε... Τόσο ρεύμα θα παράγει στο νησί, δεν δικαιούμαστε μια καλή προσφορά...
Στις
Ίσως η Volterra αν καταφέρει τελικώς να κατασκευάσει το αιολικό πάρκο, να μας κάνει μια καλή προσφορά για να μας πείσει να την εμπιστευτούμε... Τόσο ρεύμα θα παράγει στο νησί, δεν δικαιούμαστε μια καλή προσφορά...
Στις