Της Δήμητρας Καδδά
Η συμφωνία για την τρίτη αξιολόγηση επιτεύχθηκε χθες, αλλά ένας νέος μαραθώνιος αρχίζει από σήμερα και θα ολοκληρωθεί στις 22 Iανουαρίου. Αύριο τυπικά η Staff Level Agreement επικυρώνεται από το Eurogroup.
Αμέσως μετά πρέπει η κυβέρνηση να αποδείξει ότι την εφαρμόζει μέσα από μια καταιγίδα νομοσχεδίων και κρίσιμων εφαρμοστικών παρεμβάσεων. Θα πρέπει παράλληλα να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση για το ζήτημα της διατήρησης για έναν χρόνο του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου (που μένει μετέωρο), αλλά και να διαπραγματευθεί το πακέτο δόσεων του ESM που επίσης μένει ανοικτό.
Και, βέβαια, μένει να φανεί από τα "ψιλά γράμματα" των επικαιροποιημένων μνημνονίων (που πλέον… καθαρογράφονται) ποιοι είναι οι όροι της υπεραξιολόγησης του 2018 (με επόπτη το ΔΝΤ), οι οποίοι επίσης συμφωνήθηκαν χθες και περιλαμβάνουν διαπραγμάτευση για δημοσιονομικά μέτρα. Δηλαδή περιλαμβάνουν μια νέα "γενιά" από προαπαιτούμενα.
Τα κλειδιά
Τα "κλειδιά" που οδήγησαν στη χθεσινή συμφωνία κυβέρνησης και θεσμών ήταν η εκκίνηση των πλειστηριασμών την προηγούμενη Πέμπτη, αλλά και η συμφωνία για την πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και για τη ΔΕΠΑ (οι οποίες μένει πλέον βεβαίως να αρχίσουν να εφαρμόζονται). Σημαντικές για τους θεσμούς ήταν και οι δεσμεύσεις στο πεδίο των εργασιακών, οι αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης των στρατηγικών κακοπληρωτών, στη λήψη αποφάσεων για την κήρυξη απεργίας, στην αποπολιτικοποίηση του δημοσίου.
Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, το μόνο προαπαιτούμενο που αναβλήθηκε για την επόμενη αξιολόγηση είναι αυτό των αντικειμενικών αξιών. Σε αυτό το πεδίο οι αποφάσεις θα κλειδώσουν τον Μάρτιο μαζί με τις αποφάσεις για πιθανό επαναπροσδιορισμό του ΕΝΦΙΑ (με αύξηση συντελεστών και κατάργηση εξαιρέσεων, αν κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο για να διασφαλισθούν τα έσοδα).
Σύντομος γύρος διαπραγματεύσεων
Ήταν πραγματικά ο πιο σύντομος γύρος διαπραγματεύσεων στην Αθήνα. Η κάθοδος των δανειστών διήρκεσε μόνο 5 ημέρες, ενώ ο χθεσινός τελικός συνολικός γύρος διαπραγματεύσεων ήταν διάρκειας μόλις επτά ωρών και ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 9 μ.μ.
Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση από τον υπουργό Οικονομικών για την ολοκλήρωση της τεχνικής συμφωνίας, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σε κοινή τους δήλωση την επιβεβαίωσαν, αλλά τόνισαν ότι η κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει "το ταχύτερο δυνατό" τα προαπαιτούμενα για να ολοκληρωθεί η γ' αξιολόγηση.
Για καλύτερη προετοιμασία σε σχέση με άλλες φορές κάνουν λόγο στελέχη του διαπραγματευτικού επιτελείου. Ωστόσο, άλλες πηγές της ελληνικής πλευράς εξηγούν με νόημα ότι τώρα αρχίζουν ενδεχομένως τα δύσκολα, αφού πρέπει να ξετυλιχθεί το εφαρμοστικό έργο της κυβέρνησης.
Πηγές εξηγούν ότι και οι θεσμοί ήθελαν αυτήν τη φορά ταχεία συμφωνία (πριν από το Eurogroup της Δευτέρας) καθώς σε αυτό θα συζητηθούν καίρια ζητήματα όπως η αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο νέος πρόεδρος που θα αντικαταστήσει τον Ντάισελμπλουμ, αλλά και λόγω της πολιτικής αστάθειας στη Γερμανία...
Τον Μάιο ξανά στο τραπέζι τα μέτρα
Ήταν επίσης η πρώτη διαπραγμάτευση η οποία δεν περιείχε δημοσιονομικά μέτρα, αφού αυτά που αποφασίστηκαν τον Μάιο-Ιούνιο του 2017 και το επόμενο αντίστοιχο "κρας τεστ" θα γίνει στην τέταρτη αξιολόγηση η οποία προσδιορίζεται χρονικά για τον Μάιο-Ιούνιο του 2018. Όπως εξήγησε χθες πηγή του διαπραγματευτικού επιτελείου, τότε θα συζητηθεί το αν θα έρθει πιο νωρίς η μείωση του αφορολογήτου (από το 2019), εάν θα εφαρμοστούν τα αντίμετρα και το τι θα γίνει με τον ΕΝΦΙΑ. Και πολλά θα εξαρτώνται από τη στάση που θα τηρήσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και με ποια μορφή θα μετέχει (αν μετέχει τελικά) στο πρόγραμμα, κάτι που ακόμα μένει μετέωρο.
Πάντως πηγές της ελληνικής πλευράς εκτιμούσαν ότι, έτσι όπως διαμορφώνεται η κατάσταση στην Ευρώπη και ειδικά στην Γερμανία, οι πιθανότητες απόσυρσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μειώνονται. Εξηγούσαν επίσης ότι δεδομένου του ότι η Ελλάδα έχει αναλάβει ήδη τις δεσμεύσεις που ζητά το ΔΝΤ στο δημοσιονομικό πεδίο (κόφτης και μετά το 2018 και υπερεποπτεία), ίσως είναι προτιμότερο να μετέχει στο πρόγραμμα ώστε να πιέζει για μεγαλύτερες παρεμβάσεις στο χρέος.
Καταιγίδα νόμων
Οι εφαρμοστικοί νόμοι θα περιλαμβάνουν από τον νέο κώδικα οδικής κυκλοφορίας (θα περιέχει ακόμη και πρόστιμο για άσεμνη συμπεριφορά οδηγών ταξί) και τις παρεμβάσεις στο κτηματολόγιο, έως το νέο πλαίσιο των οικογενειακών επιδομάτων, τις παρεμβάσεις στον νόμο Κατσέλη, στο πτωχευτικό δίκαιο, στο εργασιακό, στο Δημόσιο και σε δεκάδες άλλα πεδία που προβλέπονται στην SLA.
Αποζημίωση εργαζομένων-ΦΠΑ νησιών
Όσον αφορά στην κατά προτεραιότητα αποζημίωση των εργαζομένων σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας επιχείρησης, θα ακολουθούν με τη γνωστή σειρά τράπεζες, δημόσιο και άλλοι πιστωτές, εξήγησε χθες ο ΥΠΟΙΚ.
Χθες ανακοίνωσε ότι ο εργαζόμενος θα μπορεί να εισπράττει κατά προτεραιότητα από εκποίηση περιουσιακών στοιχείων πτωχευμένης επιχείρησης. Το ποσό υπολογίζεται ως το 2,75% επί του κατώτατου μισθού και επί 6 μήνες. Δηλαδή 9.669 ευρώ (2,75% επί 6 μήνες επί 586 ευρώ).
Στο αίτημα για αναστολή της αύξησης των συντελεστών ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου από 1/1/2018, χθες ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε ότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος (δηλαδή η χρηματοδοτική κάλυψη του μέτρου) αλλά ότι απόφαση δεν ελήφθη. Όπως είπε, προς το παρόν θα γίνουν αλλαγές στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ώστε να παρασχεθεί περαιτέρω στήριξη σε αυτά τα νησιά.
Τι αλλάζει στα οικογενειακά επιδόματα
Οφέλη για όσους έχουν 1-2 παιδιά και σχετικά χαμηλό εισόδημα αλλά και πλήγμα για τρίτεκνες-πολύτεκνες οικογένειες με σχετικά υψηλό εισόδημα, οι οποίες χάνουν το επίδομα, προβλέπει η συμφωνία με τους θεσμούς όπως παρουσιάστηκε χθες από την αρμόδια αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου. Ανακοίνωσε το ύψος των νέων επιδομάτων, αλλά τα εισοδηματικά κριτήρια (τα οποία είναι ίδια με αυτά του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης) να κλειδώσουν τελεσίδικα με νομοθετική ρύθμιση που θα έρθει στη Βουλή μέσα στον Δεκέμβριο για να εφαρμοσθεί από 1η Ιανουαρίου του 2018. Η κυρία Φωτίου έκανε λόγο και για θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων για τα αναπηρικά επιδόματα προαναγγέλλοντας πίνακα με τα ποσοστά αναπηρίας.
Σύμφωνα με την κυρία Φωτίου, συμφωνήθηκε η απόδοση ενός συνολικού ποσού 315 εκατ. ευρώ για κοινωνικές δαπάνες. Από αυτό το κοινωνικό πακέτο, τα 260 εκατ. ευρώ θα δοθούν για την αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων από 650 εκατ. σε 910 εκατ (αύξηση 40%).
Η νέα συμφωνία προβλέπει:
- 70 ευρώ τον μήνα το μέγιστο για οικογένεια με ένα παιδί, από 40 ευρώ το μέγιστο που είναι σήμερα.
- 140 ευρώ το μέγιστο για οικογένεια με δύο παιδιά, από 80 ευρώ το μέγιστο που είναι σήμερα.
- 280 ευρώ το μέγιστο για οικογένεια με 3 παιδιά, από 242 το μέγιστο που είναι σήμερα.
- Για κάθε επιπλέον παιδί μετά το 3ο θα προστίθενται έως 140 ευρώ.
Επίσης, 40 εκατομμύρια θα δοθούν σε ημερήσια ζεστά σχολικά γεύματα για 130.000 μαθητές δημοτικών σχολείων το 2018 (μαζί με τα αντίμετρα, αν εφαρμοσθούν, θα διαμορφωθεί πρόβλεψη για 500.000 γεύματα σε μαθητές δημοτικού και γυμνασίου). Ακόμη 15 εκατομμύρια θα δοθούν για τη δημιουργία 400 νέων βρεφονηπιακών σταθμών μέσα στο 2018, προκειμένου να δημιουργηθούν άλλες 10.000 θέσεις για παιδιά, πέραν των σημερινών 109.000 (το 2019 με τα αντίμετρα, αν εφαρμοσθούν, θα προστεθούν επιπλέον 1.800 δομές, ώστε οι σημερινές 2.800 να φθάσουν τις 5.000 καλύπτοντας συνολικά 164.000 παιδιά).