Μαρία Μισέντου: Οι… "Γενναίοι" της Ελλάδος

Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια ημέρα και αυτή η “παροιμιώδης παραπομπή” φαίνεται να καθησυχάζει την Ελληνική γραφειοκρατία, η οποία σαφώς και κάνει “ό,τι περνάει από το χέρι της” για να απαλύνει τις κραυγές για βοήθεια του κόσμου. Όμως, το καλύτερο δυνατόν δεν είναι πάντα και αρκετό.

Μπορούμε εύκολα να επιρρίψουμε την ευθύνη στη βροχή, στη γεωλογία, κοκ, το σίγουρο, πάντως, είναι πως τα φαινόμενα καταστροφών λόγω φυσικών φαινομένων εξακολουθούν να ταλαιπωρούν και να βασανίζουν χιλιάδες πολίτες κάθε χρόνο, εν έτη 2018.

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, για τα κράτη μέλη του ΕΟΧ (Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος), παρατηρείται σταθερή αύξηση των καταστροφών που έχουν ως βασικό αίτιο τους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες. Ενδεικτικά, μεταξύ 1980 και 2011, τα καταγεγραμμένα συμβάντα έχουν διπλασιαστεί και ακολουθούν μια πορεία εξελικτικής αύξησης και πολλαπλασιασμού.

Σε αυτά τα συμβάντα περιλαμβάνονται Γεωφυσικά, Υδρολογικά, Κλιματολογικά και Μετεωρολογικά, όπως παρουσιάζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (έκθεση υπ' αριθμόν 12/2012). Όσον αφορά την Ελλάδα, στα γραφήματα Μεγίστων Ιστορικών Καταστροφών σε συνάρτηση με το ΑΕΠ (ενδεικτικά για το 2010) παρατηρείται ότι από Πλημμύρες και Θύελλες καταλαμβάνει την δωδέκατη θέση και Σεισμούς την πρώτη (!). Σε οικονομικό επίπεδο, οι χρηματικά κεκαλυμμένες και μόνο καταστροφές από φυσικά φαινόμενα, απασχολούν το 1/4 των απαιτούμενων συνολικών εξόδων για ασφάλιση και κάλυψη αποζημιώσεων των ζημιών αυτών.

Σύμφωνα με το άρθρο 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), οποιεσδήποτε προθέσεις των κρατών μελών να χορηγήσουν οικονομικές ενισχύσεις για φυσικές καταστροφές, πρέπει να κοινοποιούνται προς έγκριση στην αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κι ενώ οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές απαιτούν επείγουσες αντιδράσεις, φαίνεται πως το εξαιρετικά ασφαλές, οργανωμένο και ελεγχόμενο σύστημα δράσεων σε ανάλογες περιπτώσεις, μάλλον δυσχεραίνει παρά διευκολύνει οποιαδήποτε “μνεία” ανάγκης.

Περιπτώσεις όπως αυτή της Σαμοθράκης μας καλούν σε τακτά χρονικά διαστήματα να αναρωτηθούμε “πού είναι το κράτος;” μιας και οι φυσικές καταστροφές αποτελούν ετήσιο φεστιβάλ αγωνίας και φόβου. Τελευταία και πιο πρόσφατη η Βιβλική Καταστροφή του Σεπτέμβρη (25-26/09/2017), όταν το νησί χτυπήθηκε αιφνιδιαστικά από έντονα καιρικά φαινόμενα που άφησαν πίσω τους καταστροφές σε βασικές υποδομές, ζωικό και φυτικό κεφάλαιο. Μέσα σε λίγα λεπτά ορμητικοί χείμαρροι παρέσυραν στο διάβα τους κτήρια, γέφυρες, δρόμους και, από θαύμα, καμία ανθρώπινη ζωή. Κυβερνητικό κλιμάκιο αποτελούμενο από Υπουργούς και Γενικούς Γραμματείς επισκέφθηκε τη Σαμοθράκη προκειμένου να επιθεωρήσει και να συντονίσει τις ενέργειες για την αντιμετώπιση των καταστροφών που προκλήθηκαν στο νησί. Ο Δήμος Σαμοθράκης κηρύχτηκε σε «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας». Ενώ υπήρξε μια άμεση ενίσχυση των τοπικών δυνάμεων σε ό,τι αφορά υλικοτεχνική υποδομή και αποστολή φαρμάκων από δομές της 4ης ΥΠΕ όσο το ‘’θέμα’’ απασχολούσε την επικαιρότητα και ενεργοποιούσε ψήφους, ανθρωπιά και φιλότιμο, φαίνεται πως η κατάσταση περιπλέχθηκε όταν ξέμεινε στην εποπτεία του κράτους.

Τρεις μήνες προθεσμία καταβολής αιτήσεων χορήγησης εκτάκτου επιδόματος η οποία προϋποθέτει διενέργεια αυτοψίας στη πληγείσα περιουσία - στην περίπτωση που αυτή δεν έχει πραγματοποιηθεί, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να υποβάλουν σχετική αίτηση καταγραφής των ζημιών που υπέστη η ιδιοκτησία τους, στη διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών Κεντρικής Ελλάδας.

Τρεις μήνες μίνιμουμ, λοιπόν, αναμονής κονδυλίων (με παράταση που άγγιξε τα τέλη Φεβρουαρίου). Μα τα καλά νέα έρχονται από το Υπουργείο Εσωτερικών – δια ανακοίνωσης της Βουλευτή Έβρου του ΣΥΡΙΖΑ - , το οποίο ανακοινώνει πρόσθετη δαπάνη για το νησί και το Δήμο Σαμοθράκης, του ύψους των 194.900 ευρώ. Για ύλη, ούτε λόγος. Και η δαπάνη λογίζεται όταν πραγματοποιείται και όχι όταν ανακοινώνεται.

Παρόμοια, και πολύ πιο βαριά, είναι η κατάσταση στη Μάνδρα Αττικής, όπου μήνες μετά, τα επιδόματα φαίνεται ακόμη να αναζητούν πρόσβαση στην περιοχή, πιθανότατα λόγω των καταστροφών στο οδικό δίκτυο. Η επί μήνες βομβαρδισμένη περιοχή, με υλικές καταστροφές και θύματα ανθρώπινες ζωές στα θεμέλια της πολιτειακής αγωνίας, φαίνεται πως θα περιμένει αρκετά ακόμη για την χορήγηση όλων των κρατικών επιδομάτων στήριξης των πληγέντων, ενώ οι εγκεκριμένες χορηγίες δεν αγγίζουν καν το ύψος των αιτουμένων. Η συνεννόηση χάθηκε στην απόσταση και η αναμονή όσο πάει και φέρνει στην επιφάνεια νέες μορφές οργής και απελπισίας. Για ακόμη μια φορά η ανθρωπιά δίνει προσωρινή ανάσα μέσω του Δήμου, ο οποίος αυτεπάγγελτα διαμοιράζει οικονομική βοήθεια στους κατοίκους. Προηγούνται ή έπονται πολλές ακόμη ανάλογες ιστορίες όπως οι πρόσφατες καταστροφές από φωτιές σε Ωρωπό και Κάλαμο ή από τον εγκέλαδο στην Κω!

Η γραφειοκρατία αποκτά την έννοια του κατακερματισμού. Και τη στιγμή που ως κατακερματισμένη οιωνεί μεγαλύτερο εύρος δομών, τομέων και απόλυτη οργάνωση λειτουργίας, στην Ελλάδα αποτελεί απειλή για κάθε φορολογούμενο πολίτη, λειτουργώντας ως Βαβυλωνία. Η προαποφασισμένη λογική ελέγχου, υπογραφών, ορθότητας, με την καταγραφή οποιασδήποτε κίνησης και ενέργειας του κάθε πολίτη, έχει σωστή βάση με καταληκτικό στόχο τη νομιμότητα και την ανάθεση ευθύνης, ενώ η συγκρότηση του σύγχρονού δυτικού κράτους εμπεριέχει αναγκαστικά και πολύ ορθά γραφειοκρατικούς μηχανισμούς.

Τα απαρχαιωμένα, ωστόσο, συστήματα που εξακολουθούν να χειρίζονται οι αρνητικά φορτισμένοι μας, πλέον, γραφειοκράτες, δογματικά και χωρίς ελπίδα εκσυγχρονισμού, σε συνδυασμό με την τάση κατάχρησης εξουσίας ολίγων και τον θρυμματισμό της ευθύνης σε διάφορα υπουργεία και γραμματείες ώστε να χάνεται όποτε αναζητείται σε δαιδαλώδεις διαδρομές, κάνει τον όρο από μόνος του να μοιάζει βρισιά. Έλλειψη αξιοκρατίας, αξιολόγησης, παραγωγικότητας, ταχύτητας, αντικειμενικότητας, σε ένα γαϊτανάκι καρέκλας.

Ελπίδα, εσωτερική δύναμη, υπομονή, ψυχραιμία.

Μαρία Γ. Μισέντου

Μέλος Κ.Ε. και Π.Σ. Ε.Δ.Ε.Μ.
(Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης)
Μέλος Κινήματος Αλλαγής
dikaiologitika.gr