Δύο όμως παραμένουν τα πραγματικά γεγονότα:
- Τα αιολικά πάρκα είναι λιγότερο «ενοχλητικά» από τις καταστροφές και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος που προκαλούν οι συμβατικές μορφές ενέργειας.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των αιολικών πάρκων κατασκευάζονται μακριά από περιοχές οικισμών και επομένως η καθημερινή οπτική αίσθηση είναι ανεπαίσθητη. Επιπλέον ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε οπτικά μια κατασκευή είναι αντιστρόφως ανάλογος της απόστασης από αυτή.
Πιο συγκεκριμένα, μπορεί μερικοί να θεωρούν ότι ένα μεγάλο αιολικό πάρκο δεν είναι τόσο ελκυστικά οπτικό. Ωστόσο πολύ λιγότερο ελκυστικό είναι:
- Η μόνιμη καταστροφή ορεινών όγκων και πεδιάδων από μεταλλευτικές δραστηριότητες για την εξόρυξη άνθρακα και λιγνίτη.
- Η καταστροφή του χερσαίου ή θαλάσσιου περιβάλλοντος από δραστηριότητες άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Η οπτική και αέρια ρύπανση από θερμικούς σταθμούς.
- Η καταστροφή του περιβάλλοντος κατά τη μεταφορά, αποθήκευση και χρήση ορυκτών καυσίμων.
- Οι κίνδυνοι για τη ζωή από τη λειτουργία σταθμών πυρηνικής ενέργειας κατά τη διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων.
Γενικότερα η αντίληψη περί αισθητικής είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενική. Οι ανεμογεννήτριες θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως η αρχιτεκτονική συνέχεια των ανεμόμυλων, όπως πολλοί διατρανώνουν, μεταξύ αυτών και ο καθηγητής Θ. Τάσιος.
Ποιοι όμως είναι αυτοί που τελικά στέκονται λυσσαλέα ενάντιοι στην αιολική ενέργεια; Είναι στην ουσία άνθρωποι που κόπτονται για το περιβάλλον, επιδεικνύοντας, μάλλον, επιλεκτική οικολογική ευαισθησία, ενώ ταυτόχρονα δε δείχνουν το ίδιο ενδιαφέρον για το αν έχουν πεθάνει και πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι που ζουν στις περιοχές που λειτουργούν σταθμοί παραγωγής ρεύματος με ορυκτά καύσιμα. Λένε «είμαστε υπέρ της πράσινης ενέργειας αλλά…». Αλλά μακριά από εμάς, να πάτε αλλού. Αυτό φαίνεται πως είναι τελικά το δια ταύτα.
Σε κάθε περίπτωση αν δεν στραφούμε, όπως ο υπόλοιπος πλανήτης, σε καθαρές πηγές ενέργειας όπως η αιολική, η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε ερημοποιήσεις και άνοδο της στάθμης των θαλασσών, αλλάζοντας δραστικά ένα σημαντικό μέρος του τοπίου μας, καθώς και του ζωικού και φυτικού κόσμου μέσα σε αυτό.
Είναι προφανές λοιπόν ότι ακόμη και ένας μικρός «συμβιβασμός» στο υποκειμενικό θέμα της οπτικής όχλησης, αξίζει τον κόπο προς όφελος της ευρύτερης προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της ουσιαστικής προώθησης της ανάπτυξης στη χώρα μας.
Γιατί να μην γίνουμε μια από τις μεγαλύτερες χώρες-μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας;
Ακολουθεί το άρθρο του διευθυντή σύνταξης του Ελεύθερου Τύπου, όπως ακριβώς δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας.
«Η Αυστραλία ξεκινά την υλοποίηση του μεγαλύτερου εναλλακτικού ενεργειακού πρότζεκτ στον πλανήτη. Κατασκευάζει ένα γιγαντιαίο ηλιακό πάρκο το οποίο όταν ολοκληρωθεί, το 2027, θα παράγει φθηνή ενέργεια 10 GW.
Αυτό που κάνει το πρότζεκτ εντυπωσιακό, όμως, δεν είναι το μέγεθος του φωτοβoλταϊκού πάρκου, ούτε η παραγόμενη ενέργεια. Η Αυστραλία φιλοδοξεί να εξάγει το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας σε χώρες της Ασίας μέσω ενός υποθαλάσσιου δικτύου μεταφοράς ρεύματος 4.500 χιλιομέτρων, το οποίο θα κατασκευαστεί σε πολύ μεγάλα βάθη του Ειρηνικού Ωκεανού. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή αυτού του υπερ-έργου η Αυστραλία θα έχει καταστεί μια παγκόσμια ενεργειακή υπερδύναμη.
Την ίδια ώρα, εδώ στη χώρα μας ψάχνουμε να βρούμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Αυτό που ψάχνουμε εδώ και δεκαετίες και δεν το βρήκαμε ποτέ. Για να το βρούμε πρέπει να φέρουμε τούμπα όλα όσα γίνονταν εδώ και δεκαετίες. Αυτό που αναμασάμε διαρκώς, οι περιβόητες μεταρρυθμίσεις, δεν είναι κάτι απροσδιόριστο, ούτε θα έρθουν με έναν νόμο και ένα άρθρο. Οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να έχουμε όραμα για το αύριο σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει πρέπει να είναι καθημερινές.
Δεν θα σωθούμε μόνο με ένα γιγαντιαίο φωτοβολταϊκό πάρκο σαν της Αυστραλίας. Χρειάζονται πολλά περισσότερα. Και για να μην γκρινιάζουμε, ήδη προχωρούν κάποια στον τομέα της ενέργειας. Ηλεκτρική διασύνδεση νησιών με την ηπειρωτική χώρα και δειλά δειλά βήματα σε ηλιακή και αιολική ενέργεια. Αλλά έχουμε τις δυνατότητες να κάνουμε μια ενεργειακή επανάσταση.
Γιατί να μην γίνουμε μια από τις μεγαλύτερες χώρες-μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας; Καλά είναι τα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ο πλανήτης, όμως, στρέφεται ήδη στην πράσινη ενέργεια. Ας κοιτάξουμε και στον ουρανό. Έχουμε άφθονο και τζάμπα ήλιο και αέρα σχεδόν 300 από τις 365 ημέρες του έτους. Γιατί, να μην το εκμεταλλευτούμε;
Αρκεί βέβαια να μην το συζητάμε για δυο-τρεις δεκαετίες. Όπως κάνουμε για να φτιαχτεί ένα μικρό αιολικό πάρκο σε οποιαδήποτε γωνιά της Ελλάδας. Ξεσηκώνονται οικολόγοι, ακτιβιστές, αντιεξουσιαστές ενάντια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά δεν ψελλίζουν κουβέντα για το περιβαλλοντικό έγκλημα του λιγνίτη. Η κυβέρνηση πήρε μια τολμηρή απόφαση: να κλείσει όλα τα λιγνιτικά εργοστάσια έως το 2028 και να γίνει στροφή στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Σωστό βήμα. Μήπως, όμως, πρέπει να πάμε παρακάτω; Ο τόπος μας διαθέτει όσα χρειάζονται: ήλιο και αέρα. Αρκεί να υπάρξει η βούληση. Γιατί να μην γίνει η Ελλάδα μέσα σε λίγα χρόνια μια ενεργειακή υπερδύναμη πουλώντας ρεύμα σε ευρωπαϊκές χώρες;
Το είπαμε. Δεν θα σωθούμε μόνο από αυτό. Θα είναι όμως ένα βήμα. Όπως βήματα μεταρρυθμιστικά απαιτούνται στην Παιδεία, την Υγεία, τη γεωργία, ακόμα και στον τουρισμό.
Το παρελθοντικό μοντέλο "ήλιος, θάλασσα, αρχαία" πρέπει και μπορεί να μετεξελιχθεί. Μπορούμε να παράγουμε φθηνή ενέργεια. Μπορούμε να προσφέρουμε υπηρεσίες Εκπαίδευσης -αν κάποια στιγμή αλλάξει το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά ΑΕΙ- και Υγείας σε εκατομμύρια ξένους. Μπορούμε να γίνουμε μια Silicon Valley της Ευρώπης - διαθέτουμε λαμπρά μυαλά σε Πληροφορική και καινοτομία. Μπορούμε να εξάγουμε εξαιρετικής ποιότητας τυποποιημένα προϊόντα. Μπορούμε να προσφέρουμε ποιοτικές διακοπές. Πολλά μπορούμε, αρκεί να προσπαθήσουμε».
Η αρχική άποψη μου και η αλλαγή της αργότερα, για την κατασκευή αιολικού/-ών πάρκου/-ων στη Σαμοθράκη πιστεύω είναι γνωστή, αλλά θα την καταθέσω μία ακόμη φορά (και όσες χρειαστεί στο μέλλον) για όσους δεν έχει τύχει να την διαβάσουν.
Όταν πρωτοσυζητήθηκε το θέμα και μετά την πρώτη ενημέρωση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σαμοθράκης, ήμουν αναφανδόν υπέρ της κατασκευής και εγκατάστασης ανεμογεννητριών, ειδικά όταν είδα ποιοι ήταν εκείνοι που αντιδρούσαν τότε. Επίσης υπέρ ήταν και μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας. Οι μόνιμοι αρνητές κάθε έργου και επένδυσης, προερχόμενοι από συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, ήταν και πάλι αρνητικοί.
Στην πορεία όμως όταν βγήκαν έγκριτοι ειδικοί επιστήμονες και επιχειρηματολογώντας έλεγαν και έγραφαν γιατί δεν πρέπει να γίνει αυτό το «έγκλημα» και αφού κατάλαβα το μέγεθός των ανεμογεννητριών που θέλουν να εγκαταστήσουν, τους δρόμους που θα χρειαστεί να γίνουν καταστρέφοντας μεγάλο μέρος του Όρος Σάος, με όλες τις συνέπειες, κατάλαβα το λάθος μου. Άλλαξα άποψη. Λέω ναι στην πράσινη ενέργεια, αλλά όχι σε βιομηχανικό επίπεδο που προκαλεί ζημιές, οι οποίες μπορεί να είναι ισάξιες ή και ανώτερες του κακού λιγνίτη και του πετρελαίου...
Όπως αναφέρουν τα άρθρα παραπάνω, κανείς από αυτούς που λένε όχι στα αιολικά, δεν μας αντιπροτείνει κάτι... Να μείνουμε στην χρήση λιγνίτη ή/και πετρελαίου που είναι τόσο ζημιογόνα για το «πολυαγαπημένο» τους περιβάλλον...;;; Η σιωπή τους, αυτό λέει.
Δεν θα ήταν καλό π.χ στη Σαμοθράκη να κατασκευαστούν περισότερα πολύ μικρότερα αιολικά πάρκα σε χαμηλό σχετικά υψόμετρο ή παράκτια ή υπεράκτια, με μικρότερες ανεμογεννήτριες, που θα καλύπτουν τις ανάγκες του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια; Το ίδιο να συμβεί σε κάθε νησί.
Η Ελλάδα χώρα του ήλιου και του ανέμου επιτρέπεται να είναι αντίθετη έστω στην ήπια ανάπτυξη ΑΠΕ και να βρίσκεται πολύ πίσω από χώρες που έχουν περιορισμένα (έως πολύ) αυτά τα αγαθά της φύσης...;