Η Ελληνική αγορά ηλεκτρισμού είναι η ακριβότερη της Ευρώπης συνολικά τον Απρίλιο με μέση τιμή στα 249,5 ευρώ/MWh με δεύτερη ακριβότερη τη Γαλλία στα 235,06 ευρώ/MWh και Τρίτη την Ελβετία με 227,05 ευρώ/MWh.
Το γεγονός οφείλεται πρωτίστως στον τρόπο που τιμολογείται το φυσικό αέριο στην ελληνική αγορά με τιμές ex ante, δηλαδή με βάση το μέσο όρο του προηγούμενου μήνα. Αυτό σημαίνει ότι οι ηλεκτροπαραγωγοί με φυσικό αέριο στην Ελλάδα φορτώνονται με επιπλέον κόστος καυσίμου σε σχέση με τις γειτονικές αγορές. Αυτό συμβαίνει διότι το Μάρτιο οι τιμές του φυσικού αερίου ήταν υψηλές ενώ τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται αποκλιμάκωση. Στις χώρες όπου η τιμή του φυσικού αερίου εξαρτάται αποκλειστικά από τη spot αγορά, η αποκλιμάκωση αυτή γίνεται άμεσα ορατή. Αντίθετα στην Ελλάδα προκύπτει από το μέσο όρο του προηγούμενου μήνα που περιλαμβάνει και τις υψηλές τιμές του Μαρτίου. Σημειώνεται ότι στις 20 Απριλίου η τιμή TTF του φυσικού αερίου ήταν στα 94,23 ευρώ/MWh, όταν στις 7 Μαρτίου βρισκόταν στα 228,5 ευρώ/MWh.Υπενθυμίζεται τέλος ότι η ελληνική κυβέρνηση, η οποία έχει πρωτοστατήσει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ζητώντας την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου προκειμένου να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, το επόμενο διάστημα αναμένεται να παρουσιάσει νέα μέτρα με στόχο την επιστροφή των τιμών της ενέργειας σε βιώσιμα για τους καταναλωτές επίπεδα. Μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται, το κυριότερο φέρεται να αφορά στην επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής του ρεύματος προκειμένου να εξομαλυνθούν οι τιμές στη λιανική για τους καταναλωτές. Βεβαίως το κόστος ενός τέτοιου μέτρου (με διαφορετικές επιμέρους εναλλακτικές προτάσεις) είναι μεγάλο και εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 6,5 δις. ευρώ σε ορίζοντα έτους. Για αυτό το λόγο θεωρείται κρίσιμη η σύνοδος κορυφής της 30ης – 31ης Μαΐου, κατά την οποία θα αποφασιστεί εάν θα υπάρξει ένας κεντρικός ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοδότησης των μέτρων κατά της ενεργειακής κρίσης. Σε περίπτωση που δεν εισακουστούν οι προτάσεις των χωρών του νότου που ζητούν την άμεση λήψη μέτρων, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί να βρει εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης των μέτρων, με το χαμηλότερο δυνατό δημοσιονομικό αντίκτυπο.
Επιστολή ΕΒΙΚΕΝ στη ΡΑΕ: Απαιτείται ρυθμιστική παρέμβαση για τον έλεγχο των τιμών που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
Οπως αναφέρει, στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας συντρέχουν έκτακτες συνθήκες οι οποίες επιβάλλουν τη λήψη ρυθμιστικών μέτρων, ιδίως εάν ληφθεί υπόψη ότι στην ελληνική αγορά καθυστερούν σημαντικά τέσσερις μεταρρυθμίσεις:
1. η εφαρμογή της «ανακατανομής» στην αγορά εξισορρόπησης
2. οι ΑΠΕ να αποκτήσουν πλήρη ευθύνη εξισορρόπησης
3. η σύναψη διμερών συμβολαίων με παραγωγούς θερμικών μονάδων
4. η ουσιαστική συμμετοχή της «ζήτησης» σε όλες αγορές
Η ΕΒΙΚΕΝ υπενθυμίζει ότι με παλαιότερες επιστολές της έχει επισημάνει ότι λαμβάνουν χώρα συγκεκριμένες στρατηγικές στην αγορά προμήθειας, οι οποίες οδηγούν στη μεταφορά του 100% του ρίσκου των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια των τελικών καταναλωτών.
Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανύπαρκτη προθεσμιακή αγορά και την απροθυμία των παραγωγών, συμπεριλαμβανομένης και της ΔΕΗ, ελλείψει στοιχειώδους ανταγωνισμού, να προσφέρουν ένα ελάχιστο ποσοστό του portfolio παραγωγής τους μέσω διμερών συμβολαίων έχει ως αποτέλεσμα όλη η παραγόμενη ενέργεια να περνά μέσω του χρηματιστηρίου ενέργειας, τις τιμές του οποίου διαμορφώνουν πλέον χωρίς ρίσκο οι παραγωγοί.
Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, προφανής συνέπεια ήταν οι μη καθετοποιημένοι προμηθευτές και οι μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές να μην έχουν στη διάθεση τους τα εργαλεία εκείνα που θα τους επέτρεπαν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από την απότομη αύξηση των τιμών στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευνομούμενες αγορές στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, η στρατηγική αυτή ενδέχεται να δημιουργεί συνθήκες χειραγώγησης των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς πλέον οι παραγωγοί καθίστανται αδιάφοροι ως προς τις τιμές που οι ίδιοι διαμορφώνουν στη χονδρεμπορική αγορά.
Οι τιμές ρεύματος δεν συνάδουν με τις τιμές αερίου
Η Ένωση των βιομηχανικών καταναλωτών επισημαίνει ότι οι τιμές που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος δεν συνάδουν με τη μέση τιμή εισαγωγής φ.α, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΡΑΕ όσον αφορά τις προσφορές των CCGTs, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμβάσεις προμήθειας στη χώρας μας βασίζονται στις χρηματιστηριακές τιμές του προηγούμενου μήνα.
Τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι επίσης εμφανή στις τιμές που διαμορφώθηκαν στη χονδρεμπορική αγορά τους μήνες Οκτώβριο- Δεκέμβριο 2021, αλλά κύρια στις τιμές που διαμορφώθηκαν τον περασμένο Μάρτιο 2022 στο επίπεδο των 272.4 ευρώ/Μwh, ενώ η μέση τιμή εισαγωγής φ.α κατά το μήνα Φεβρουάριo ήταν 75.5 ευρώ/MWH.
Και τούτο λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά την σημαντική πτώση των τιμών στις ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές αγορές τον Απρίλιο, οι τιμές στην ελληνική αγορά εξακολουθούν να κυμαίνονται στα υψηλά επίπεδα των 250 ευρώ/MWh παρά το πολύ υψηλό επίπεδο των εισαγωγών, της αυξημένης παραγωγής των ΑΠΕ και της μειωμένης εποχιακής ζήτησης.
Συντρέχουν οι λόγοι παρέμβασης με βάση τις κατευθύνσεις της Κομισιόν
Για να υποστηρίξει το αίτημά της για την ανάγκη ρυθμιστικής παρέμβασης, η ΕΒΙΚΕΝ στην επιστολή της κάνει αναφορά στο κείμενο που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 8 Μαρτίου 2022 «REPowerEU: Joint European Action for more affordable, secure and sustainable energy» και συγκεκριμένα στο Annex Ι, όπου αναφέρονται εκτός των άλλων και τα εξής:
Reasons to intervene in price setting in response to the current energy market situation,
“While the exact impact will differ across Member States, there are several ways in which the current energy market situation with high and volatile wholesale gas and electricity prices may restrict competition and harm customers, including:
· preventing suppliers from accessing hedging products or longer-term markets that enable them to make offers to consumers;
· passing price increases and volatility on the wholesale market directly onto retail markets; - this would mean that the retail market is failing to protect consumers against volatile prices to the extent that those consumers are not able to adjust their demand “.
Είναι σαφές ότι οι παραπάνω λόγοι παρέμβασης στις χονδρεμπορικές αγορές συντρέχουν και στη δική μας αγορά, καταλήγει στην επιστολή της η ΕΒΙΚΕΝ.