Διάχυτος είναι ο προβληματισμός που εγείρουν τα νεότερα στοιχεία από την ελληνική περιφέρεια με το «καλημέρα» της φετινής σχολικής χρονιάς, καθώς οι επιπτώσεις του δημογραφικού προβλήματος βαραίνουν ολοένα και περισσότερο την εκπαίδευση. Παρότι το εκτεταμένο φαινόμενο των συγχωνεύσεων σχολείων και τμημάτων δεν περιορίζεται μόνο σε απομακρυσμένα χωριά ή ακριτικές περιοχές της ηπειρωτικής ή νησιωτικής Ελλάδας, η ύπαιθρος είναι δεδομένα εκείνη που πληρώνει για άλλη μια φορά το μεγαλύτερο τίμημα.
Ενδεικτικά, πέρσι, η σχολική χρονιά 2024-25 ξεκίνησε με 1.300 συγχωνεύσεις τμημάτων πανελλαδικά, ενώ τουλάχιστον 45 σχολεία συγχωνεύθηκαν ή έκλεισαν, σύμφωνα με στοιχεία εκπαιδευτικών ομοσπονδιών. Σε αυτή την εικόνα έρχονται να προστεθούν καινούργια δεδομένα, σκιαγραφώντας ακόμα πιο πιεστικές συνθήκες. Στην αφετηρία της τρέχουσας εκπαιδευτικής περιόδου, η «ΥΧ», ανταποκρινόμενη στο καθήκον να αναδείξει το πρόβλημα, καταγράφει την κατάσταση και τις ανησυχητικές τάσεις από το σύνολο των αγροτικών περιοχών της χώρας, δίνοντας μια πρόγευση για το τι πρόκειται να επακολουθήσει τα επόμενα χρόνια, εφόσον δεν δοθούν «εργαλεία» και κίνητρα ανάσχεσης της δημογραφικής κατάρρευσης στους ανθρώπους της υπαίθρου.
Τα απογοητευτικά αριθμητικά στοιχεία που προκύπτουν από την ελληνική περιφέρεια με την έναρξη της σχολικής σεζόν 2025-26 επιταχύνουν τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ενισχύοντας έναν φαύλο κύκλο αλλαγών για τους εναπομείναντες μαθητές της ελληνικής επαρχίας: Χαμηλότερη ποιότητα διδασκαλίας λόγω μειωμένου –σε πολλές περιπτώσεις– εκπαιδευτικού προσωπικού, αδυναμία παροχής εξατομικευμένης διδασκαλίας σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και πολυάριθμα τμήματα των 30 μαθητών (σ.σ. που είναι το ανώτατο αριθμητικό όριο σε μια τάξη), χωρίς να υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, ώστε να υποστηρίζονται καταλλήλως τα τελευταία.
Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει η αγροτική Ελλάδα είναι άμεσος: Κάθε «λειψή» επόμενη γενιά, που κάθεται στα λειψά μαθητικά έδρανα, βρίσκεται –μαζί με το μέλλον της– κυριολεκτικά στον αέρα και φλερτάρει με τη ζοφερή προοπτική να είναι η… τελευταία. Κάθε χρόνο, το πρόβλημα έρχεται στην επικαιρότητα, θίγεται με ξύλινη γλώσσα, αλλά λύσεις δεν έρχονται. Η θέση την πολιτείας γύρω από όλη αυτή την αδιέξοδη κατάσταση ποια είναι; Ας απαντήσει επιτέλους κάποιος, χωρίς υπεκφυγές. Τελικά, υπάρχει σοβαρό πλάνο σωτηρίας; Ρητορικά, δυστυχώς, τα ερωτήματα.
Σε μια 5ετία οι μισοί αγρότες θα έχουν εγκαταλείψει, προς όφελος λίγων η κατάρρευση
Αν εξετάσει κανείς προσεκτικά την πορεία των αγροτικών εκµεταλλεύσεων στην Ελλάδα, µετά την είσοδο της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, οι παραγωγικές µονάδες που ευνοήθηκαν από τις συνθήκες και µπόρεσαν να αναπτυχθούν θεαµατικά, ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες:
- είτε βρέθηκαν (κληρονοµικό τω δικαίω) µε µεγάλες ιδιοκτησίες,
- είτε παρουσίαζαν (έστω και µε ενοικιάσεις γαιών) µεγάλο µέγεθος, εποµένως µπόρεσαν να ωφεληθούν από µεγάλες κοινοτικές ενισχύσεις,
- είτε εκµεταλλεύθηκαν στο έπακρο τις «αδυναµίες» του συστήµατος και στηρίχθηκαν για µεγάλο χρονικό διάστηµα σε «κάλπικα δικαιώµατα».
Πάντα, ο τρόπος διοίκησης αυτών των εκµεταλλεύσεων και η επιχειρηµατική τόλµη των κατόχων τους είχε και έχει τη σηµασία του. Ωστόσο η αφετηρία, σε µια περίοδο που οι επιδοτήσεις της Ε.Ε. αποτελούσαν «µεγάλο κεφάλαιο» καθόρισε σε σηµαντικό βαθµό την εξέλιξη των πραγµάτων.
Με δεδοµένο ότι, µετά τα όσα έχουν δει το φως της δηµοσιότητας για τις «τρύπες» στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, κάπου εδώ τελειώνει και το «πάρτι» των παράνοµων ενισχύσεων, η επιστροφή στην πραγµατικότητα προβλέπεται δραµατική. Κι αυτό γιατί, τα περιθώρια λειτουργικής κερδοφορίας των εκµεταλλεύσεων γίνονται ασφυκτικά και οι αγροτικές επιδοτήσεις περιορίζονται δραστικά.
Η µόνη διέξοδος ακούει στο όνοµα της νέας τεχνολογίας και της ενσωµάτωσης ψηφιακών λύσεων και τεχνολογιών ροµποτικής και τεχνικής νοηµοσύνης στην υποστήριξη της παραγωγικής διαδικασίας. Πόσοι αγρότες στην Ελλάδα διαθέτουν την παιδεία και τις προσλαµβάνουσες, ώστε να κινηθούν ταχύτατα στην αξιοποίηση αυτών των τεχνολογιών; Και πόσοι εξ αυτών διαθέτουν τα απαιτούµενα κεφάλαια ή τελοσπάντως έχουν µε κάποιο τρόπο πρόσβαση σ’ αυτά, ώστε να προχωρήσουν στις απαραίτητες επενδύσεις και να πετύχουν έγκαιρα την ενσωµάτωση αυτών των τεχνολογιών στη φροντίδα των εκµεταλλεύσεων;
Η δραµατική οικονοµική θέση στην οποία βρίσκεται σήµερα η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτικών µονάδων – επιχειρήσεων στην Ελλάδα, τις αποκλείει εκ προοιµίου από την κούρσα του τεχνολογικού εκσυγχρονισµού και τις οδηγεί νοµοτελειακά στη χρεοκοπία. Η τελευταία µεγάλη αναστάτωση στον ΟΠΕΚΕΠΕ και οι περαιτέρω καθυστερήσεις στην καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων, επιταχύνει ακόµα περισσότερο τη διαδικασία οικονοµικής κατάρρευσης, προς όφελος.
Κοινός παρονομαστής των δύο άρθρων είναι η εξαφάνιση των αγροτών κατι που συνεπάγεται αυτόματα την ερημοποίηση της περιφέρειας... Βέβαια αυτο είναι απότοκο προηγούμενων γενεών, που έλεγαν "μάθε παιδί μου γράμματα, μην μεγαλώσεις και εσύ στο χωράφι ή στα ζώα" κλπ, λες και εκείνοι κάτι έπαθαν... Δεν έπαθαν τίποτα απολύτως... Μέχρι το "μάθε γράμματα" ήταν σωστό, όλα τα υπόλοιπα περιττά... Για πείτε μου εσείς που ζείτε και τα λέγατε, τι καταφέρατε...;;; Μια τρύπα στο νερό...!!! Τίποτα παραπάνω...
Τα παιδιά σας σπούδασαν, και...; Πόσα γύρισαν πίσω...;;; Από κανένα έως ελάχιστα... Η επιστροφή ήταν δαιμονοποίηση... Πόσα δουλεύουν σε αυτό που σπούδασαν και τι μισθό παίρνουν...;;; Τα βλέπετε όσο θα θέλατε...;;; Οι απαντήσεις είναι εύλογες και παραλείπονται... Κάνατε μια τρύπα στο νερό; Κάνατε και την κάνατε και μεγάλη... Τουλάχιστον στεναχωριέστε με όλα αυτά τα ανδραγαθήματα που "καταφέρατε"...;;; Ή ακόμη δεν έχετε συνειδητοποιήσει τι καταφέρατε...;;; Το πιθανότερο είναι όχι.
Πάμε λοιπόν, διώξατε τα παιδιά μακριά σας, ξοδευτήκατε για να τα σπουδάσετε, να γίνουν μεγάλοι και τρανοί, ερημώσατε τα χωριά σας, κλείσατε σχολειά, εδώ στο νησί πόσα έκλεισαν, σβήνει η αγροτιά... Μπορείτε και κοιμάστε ήσυχοι με όλα αυτά...;;; Αν ναι ντροπή σας...!!!
Από την άλλη το υπόδουλο, υπό την χωματερή των Εθνών Ευρωπαϊκή Ένωση, κράτος, δεν είναι ούτε άμοιρο ευθυνών, ούτε αθώο... Πριμοδότησε όλη αυτήν την κατάσταση... Πάρτε λεφτά, λεφτά όσα θέλετε, Τσοβόλα δώστα όλα, πάρε κόσμε... Να τρακτέρ μεγαθήρια, να 4x4 διαστημικά, να σπουδές με ενοίκια, να μεταπτυχιακά... Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, όπα τώρα σφίξτε το ζωνάρι, φέρτε και τα λεφτά πίσω (μνημόνια κλπ). Γιατί;;; Γιατί στη χωματερή μπήκαν και άλλες χώρες, πιο φτωχές από εμάς, οι πρώην κομμουνιστικές... Τώρα είναι η σειρά τους να πάρουν (που να ξέρουν τι τις περιμένει σε λίγα χρόνια...)... Τέρμα οι επιδοτήσεις, έσκασε και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ... Ήρθε και έδεσε το γλυκό... Ποιοι θα μείνουν αγρότες και στην περιφέρεια...;;; Τρεις και ο κούκος... Συν τον επικοισμό από τους ξένους μετανάστες, εισβολείς και τουρίστες - "επενδυτές"... Που ήταν οι κυβερνήσεις, να προλάβουν το κακό; Τώρα "τρέχουν και δε φτάνουν" να σώσουν ότι σώζεται και αν σώζεται... Γιατί με τα ψίχουλα που δίνουν στην περιφέρεια δεν βλέπω να σώζονται και πολλά...
Το πρωί είχα την ευκαιρία να έχω μία συζήτηση με έναν φίλο, ο οποίος κατάγεται από χωριό που απέχει ΜΟΝΟ 5 χιλιόμετρα από πόλη της Βόρειας Ελλάδας και να μου έλεγε πόσο ερήμωσε , είχε καφενεία, καφετέρια, ταβέρνες, σχολείο και τώρα δεν έχει τίποτα από αυτά... Να σου και τα δύο άρθρα και έγραψα και εγώ όλα τα παραπάνω, σας ορκίζομαι ότι μπορούσα να γράψω πολλά περισότερα, ορθά κοφτά...