Η κατάσταση αυτή δεν είναι απλώς ανησυχητική· είναι ενδεικτική του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η διαδικασία, καθώς μια σειρά από τεχνικά και ουσιαστικά εμπόδια δυσχεραίνουν την οριστικοποίηση των δηλώσεων στα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) όλης της χώρας.
Η γραφειοκρατία του ΑΤΑΚ, τα αντίγραφα ταυτότητας και οι ιδιοκτησιακοί γρίφοι
Ένα από τα βασικότερα «αγκάθια» φέτος είναι η αυστηροποίηση των κανόνων για την καταχώριση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ).
Ανεξαρτήτως του αν ένα αγροτεμάχιο είναι ιδιόκτητο, κληρονομηθέν ή νοικιασμένο με ιδιωτικό συμφωνητικό, το ΑΤΑΚ πρέπει να υπάρχει υποχρεωτικά για κάθε έκταση. Αυτό καθιστά τη διαδικασία ιδιαίτερα δύσκολη, ειδικά όταν ο ιδιοκτήτης βρίσκεται στο εξωτερικό και δεν είναι εφικτή η άμεση επικοινωνία ή όταν το αγροτεμάχιο ανήκει σε περισσότερα από ένα πρόσωπα – για παράδειγμα 50% σε καθέναν – και απαιτείται ΑΤΑΚ και από τους δύο. Επιπλέον, προβλήματα δημιουργούνται όταν η έκταση έχει εντοπιστεί και σχεδιαστεί διαφορετικά στους χάρτες σε σχέση με ό,τι δηλώνεται στο Ε9 του ιδιοκτήτη, γεγονός που εμποδίζει την ψηφιοποίηση.Το πρόβλημα επιτείνεται από την απαίτηση για επισύναψη αντιγράφου ταυτότητας σε κάθε περίπτωση – κάτι αυτονόητο μεν, αλλά συχνά δυσεύρετο όταν υπάρχουν πολλοί εμπλεκόμενοι ή ενοικιαστές που δεν έχουν προσκομίσει έγκαιρα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Όταν δεν «πατάει» το χωράφι στην ψηφιακή πλατφόρμα
Σε πολλές περιοχές, οι χάρτες της πλατφόρμας του ΟΠΕΚΕΠΕ για την ΕΑΕ 2025 παρουσιάζουν ασυμβατότητες με την πραγματικότητα. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να σχεδιαστεί σωστά το αγροτεμάχιο, είτε λόγω προβλημάτων στα θεματικά επίπεδα είτε λόγω ασυμφωνίας με τη δηλωμένη ιδιοκτησία. Αυτό σημαίνει ότι δεν "πατάει" η έκταση – και άρα δεν μπορεί να οριστικοποιηθεί. Αν η έκταση δηλωθεί έτσι όπως είναι, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην πληρωθεί καθόλου ο παραγωγός.
Πίεση από τις παράλληλες δράσεις: ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ, Eco Schemes και τιμολόγια
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τρέχουν παράλληλα και τα μέτρα του οικολογικού προσανατολισμού. Το Κομφούζιο, για παράδειγμα, απαιτεί από τους παραγωγούς να επισυνάψουν τιμολόγια αγοράς φερομονών, ενώ αντίστοιχα οι δράσεις που αφορούν τις δακοπαγίδες, τα οργανικά λιπάσματα και τη χρήση ωφέλιμων εντόμων προϋποθέτουν την προσκόμιση τεκμηρίωσης, ώστε να επιβεβαιώνεται η ενεργή συμμετοχή του παραγωγού και να μην εμφανιστεί εκκρεμότητα στον έλεγχο λαθών στην πλατφόρμα.
Οι δράσεις αυτές, αν δεν συνοδευτούν από τις κατάλληλες αποδείξεις, μπορεί να οδηγήσουν σε απόρριψη των πληρωμών, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο μια ήδη φορτωμένη χρονιά.
Και όλα αυτά, με μόλις ένα μικρό ποσοστό δηλώσεων σε τελική μορφή
Η πραγματικότητα είναι αποκαρδιωτική: πολύ λίγες δηλώσεις έχουν οριστικοποιηθεί, και ακόμα λιγότερες έχουν λάβει Πρωτόκολλο. Τα ΚΥΔ εργάζονται με συνεχείς υπερωρίες, προσπαθώντας να ξεπεράσουν τεχνικές δυσκολίες, να επικοινωνήσουν με δεκάδες εμπλεκόμενους ανά περίπτωση και να αποτρέψουν τις απορρίψεις.
Αν και δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα συγκεντρωτικά στατιστικά από ΟΠΕΚΕΠΕ ή ΕΛΣΤΑΤ, οι εκτιμήσεις που προκύπτουν από την καθημερινή εικόνα στα ΚΥΔ δείχνουν ότι λιγότερο από το 50% των παραγωγών έχει υποβάλει τη δήλωσή του, ενώ μόλις 1 έως 2% έχει καταφέρει να την οριστικοποιήσει. Αυτό σημαίνει ότι ένα συντριπτικό ποσοστό των δηλώσεων παραμένει ανοιχτό, με τις περισσότερες να εμφανίζουν εκκρεμότητες, σφάλματα ή ελλιπή στοιχεία που τις κρατούν «στον αέρα».
Με τον Ιούλιο να έχει ήδη ξεκινήσει, η ημερομηνία της 31ης Ιουλίου μοιάζει ολοένα και πιο ασφυκτική, δεδομένου του όγκου δηλώσεων που μένει ακόμη ανοιχτός.
Η πίεση είναι μεγάλη και στα γραφεία και στους παραγωγούς – και το ερώτημα που αναδύεται είναι απλό: Θα προλάβουν οι αγρότες – και με τι κόστος;
