Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ξέσπασε στην πολύπαθη περιοχή μας το νεώτερο «μακεδονικό» ζήτημα, αυτή τη φορά με την εμπλοκή των Σκοπίων. Τι ακριβώς συνέβη; Μια άλλοτε σερβική επικράτεια (η νότια Σερβία, όπως κάποτε την αποκαλούσαν) με βουλγαρόφωνο πληθυσμό – που μιλούσε, δηλαδή, μια βουλγαρική διάλεκτο – ανακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 8 Σεπτεμβρίου του 1991 και απαίτησε να αναγνωριστεί διεθνώς ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Εκδηλώθηκε έτσι ο περίφημος «μακεδονισμός», που ελλόχευε ήδη από τη δεκαετία του 1940, όταν ο Γιουγκοσλάβος κομμουνιστής ηγέτης Γιόζιπ Μπροζ-Τίτο αποφάσισε να δημιουργήσει μια καινούργια, εντελώς τεχνητή εθνότητα στην «καρδιά» των Βαλκανίων, με πολύ άδηλους σκοπούς για το μέλλον.
Ο «μακεδονισμός» δεν είναι παρά μια ψευδεπίγραφη ανάγνωση της ιστορίας, που στρέφεται βασικά κατά του Ελληνισμού, αφού διεκδικεί πλήθος πολιτισμικών κειμηλίων που ανήκουν στους Έλληνες, έχοντας προφανώς κατά νου ακόμα και μελλοντική διεκδίκηση εδαφών, μόλις κάποτε οι περιστάσεις το επιτρέψουν.
Η ως άνω ιδεολογία ισχυρίζεται πως υπάρχει κάποιο ξέχωρο «μακεδονικό» έθνος, που δεν εντάσσεται στα υπόλοιπα της περιοχής, αλλά υπάρχει εδώ και αιώνες σε «υπολανθάνουσα» μορφή, ενώ πληθυσμοί του διαβιούν «σκλαβωμένοι» στα γειτονικά του κράτη. Μετά την Ελλάδα, από τον «μακεδονισμό» βλάπτεται εθνικά και η Βουλγαρία, αφού το βουλγαρικό ιδίωμα της περιοχής αυτής βαφτίζεται αυθαίρετα «μακεδονική γλώσσα», ενώ ο κατά βάση βουλγαρογενής πληθυσμός της επικράτειας των Σκοπίων αποκόπτεται από το συνολικό βουλγαρικό έθνος.
Τα πρώτα έτη της έντασης της Ελλάδας με τη μετέπειτα Πρώην Γιουσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (Π.Γ.Δ.Μ.) ο Γέροντας Παΐσιος παρακολουθούσε και ο ίδιος ανήσυχος τις εξελίξεις γύρω από την απόπειρα κλοπής του ελληνικού ονόματος από τους βόρειους γείτονες. Αλλά και πάρα πολλοί επισκέπτες του τον ρωτούσαν επίμονα για το τι μέλλει γενέσθαι με αυτή τη νέα πληγή στο τόσο ταλαιπωρημένο σώμα της πατρίδας μας, που πάντοτε νιώθει περικυκλωμένη από πάσης φύσεως ορατούς (αλλά και «αόρατους») εχθρούς.
Τι άραγε θα συνέβαινε με την ελληνικότατη Μακεδονία; Θα χανόταν οριστικά το όνομα για το Ελληνικό Έθνος; Θα είχαμε άλλου είδους αρνητικές συνέπειες για τον Ελληνισμό στο εγγύς ή το απώτερο μέλλον;
Ο Παΐσιος, λοιπόν, πήρε ξεκάθαρη και δυναμική θέση για το μείζον θέμα της Μακεδονίας. Με το που ξεκίνησε η κρίση, πήγε και ανάρτησε στο αρχονταρίκι του το γνωστό από την Παλαιά Διαθήκη κείμενο του προφήτη Δανιήλ, όπου και γίνεται σαφέστατος ο προαιώνιος ελληνικός χαρακτήρας της Μακεδονίας.
Μάλιστα, για να δείξει την αποφασιστικότητά του, ο Γέροντας έβαλε δίπλα στο κείμενο την πολύ ωραία εικόνα ενός αγγέλου από ένα σερβικό μοναστήρι. Ο άγγελος έδειχνε με το δάχτυλό του το κείμενο αυτό του προφήτη Δανιήλ.
Στους επισκέπτες του παρομοίαζε το κρατίδιο των Σκοπίων με ένα σαθρό οικοδόμημα, το οποίο είναι χτισμένο με τούβλα από… χαλβάδες Φαρσάλων, που βέβαια έπεται αργά ή γρήγορα να καταρρεύσει. Έλεγε μάλιστα περιπαικτικά στους ανήσυχους Έλληνες, που τον ρωτούσαν με περισσή αγωνία, και τα εξής εύθυμα σε ό,τι αφορά τα Σκόπια και τις ενδόμυχες επιδιώξεις τους:
«Βρε παιδιά… Ο τσιγγάνος αν βάλει φουστανέλλα γίνεται τσολιάς»;
Όλα τα παραπάνω έδιναν κουράγιο στους Έλληνες πατριώτες, που ήταν πια πεπεισμένοι ότι οι παράλογες διεκδικήσεις των Σκοπίων τελικά θα έπεφταν στο απόλυτο κενό και, αργά ή γρήγορα, θα έφτανε η στιγμή κατά την οποία οι γελοίοι ισχυρισμοί τους θα καταρρίπτονταν άπαξ και δια παντός!
Τα χρόνια εκείνα ο Γέροντας έπιασε στα χέρια του το κλασικό πλέον, και βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών, έργο του πρώην υπουργού Νικόλαου Μάρτη «Η πλαστογράφηση της ιστορίας της Μακεδονίας», όπου ο συγγραφέας αποδεικνύει την ελληνικότητα της Μακεδονίας, βασισμένος σε εβραϊκές ιστορικές πηγές. Τόσο πολύ τον ενθουσίασε το έργο αυτό ώστε έφτασε στο σημείο να το προτείνει σε πολλούς επισκέπτες του, ενώ έγραψε και σχετικό ποίημα, το οποίο μάλιστα ο Μάρτης συμπεριέλαβε σε μια επόμενη έκδοση του βιβλίου του.
Με τον ίδιο τρόπο επιβράβευε όλους όσους ασχολούνταν με την έρευνα της μακεδονικής ιστορίας, συμβάλλοντας έτσι στην απόδειξη της ιστορικής αλήθειας και την απόρριψη των ιστορικών ψευδών που σπεύδουν διεθνώς – εκμεταλλευόμενοι την ελληνική οκνηρία – οι Σκοπιανοί «μακεδονιστές».
Επιβάλλεται εδώ να σημειωθούν, για λόγους ιστορικής αλήθειας και ακρίβειας, τα όσα δημόσια δήλωσε ο ίδιος ο Νικόλαος Μάρτης για τη σχέση του με τον Παΐσιο και τη μεγάλη προσφορά του Γέροντα στο εθνικό ζήτημα. Είπε, λοιπόν, ο πρώην υπουργός και τα εξής πολύ ενδιαφέροντα:
«Μου είχε πει ο Παΐσιος:
«Μάρτη έγινε ο Ευαγγελισμός, Μάρτη η Επανάσταση του 1821, Μάρτης αγωνίζεται και για το θέμα της Μακεδονίας»!
Είχε μεγάλη αγάπη για τη Μακεδονία ο Γέροντας! Και σε κάποιους προσκυνητές που διένειμαν δωρεάν χριστιανικά βιβλία, τους έλεγε να αγοράζουν και να διανέμουν και το δικό μου βιβλίο.
Όσο για την προπαγάνδα των Σκοπίων, ο Γέροντας Παΐσιος μου είχε πει:
«Οι κόποι σου δεν θα πάνε χαμένοι! Θα βρεθούν τίμιοι άνθρωποι που θα αξιοποιήσουν και θα δικαιώσουν τον αγώνα σου για τη Μακεδονία»!
Μια φορά ο Γέροντας Παΐσιος επικαλέστηκε και τον Πατροκοσμά τον Αιτωλό στο θέμα της Μακεδονίας. Ήταν όταν και πάλι ρωτήθηκε τι άραγε θα γίνει με την τύχη της ελληνικότατης αυτής περιοχής και τότε ο Γέροντας είπε τα εξής:
«Το είπε και ο Άγιος Κοσμάς. Φως φανάρι είναι! Αυτοί ούτε δύναμη έχουν ούτε δίκιο έχουν. Πολλά χωριά θα καταστραφούν, αλλά στις τρεις χώρες μια θα μείνει»!
Συνεπώς, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Γέροντας έβλεπε την – κατά πολλούς αναπόφευκτη – διάλυση του κρατιδίου των Σκοπίων, το οποίο και πιθανόν θα διαμοιραστεί ανάμεσα στα γειτονικά του κράτη.
Πάντως, κάποια άλλη φορά λέγεται ότι ανέφερε και τα όσα είχε αναφέρει ο Πατροκοσμάς, για «δύο Πασχαλιές», που θα συμπέσουν μαζί, πραγματοποιήθηκε ήδη το 1912, όταν απελευθερώθηκε η Μακεδονία από τον τουρκικό ζυγό! Πράγματι, τότε ο εορτασμός του Πάσχα είχε συμπέσει με εκείνον της 25ης Μαρτίου. Άρα, βγάζουν κάποιοι το συμπέρασμα ότι τη λευτεριά της Μακεδονίας εννούσε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στη θρυλική εκείνη προφητεία του.
Βέβαια, να σημειώσουμε εδώ απαραίτητα ότι τέτοιου είδους προφητείες δεν είναι καθόλου μονοσήμαντες και είναι πάρα πολύ πιθανό μια προφητεία να επαληθευτεί σε παραπάνω από ένα μελλοντικά γεγονότα. Συνεπώς, αυτά τα περί «διπλής Πασχαλιάς» δεν αποκλείεται να ίσχυσαν μεν στην περίπτωση της απελευθέρωσης της Μακεδονίας, αλλά να υπονοούν και ένα άλλο Ποθούμενο, που θα λάβει χώρα στο μέλλον.
Με δυο λόγια, και στο λεγόμενο «μακεδονικό» ζήτημα, ο Γέροντας Παΐσιος ήταν πολύ αισιόδοξος και ανέμενε μια μέρα να δικαιωθεί ο Ελληνισμός, που τόσα χρόνια υπέφερε στα εθνικά του ζητήματα. Δεν ανησυχούσε ιδιαίτερα για τις επεκτατικές βλέψεις των Σκοπιανών, τους οποίους θεωρούσε πρόσκαιρους και ακίνδυνους.
Η όλη του έγνοια, όσον αφορά το θέμα της Μακεδονίας, ήταν να μη λησμονήσουν οι ίδιοι οι Έλληνες την αθάνατη φράση: «Το όνομά μας είναι η ψυχή μας».
Aπό το βιβλίο του Ησαΐα Κωνσταντινίδη «Ο Γέροντας Παΐσιος και τα μελλούμενα να συμβούν». Κεφάλαιο 10ο.