Μερικές πρώτες σκέψεις- Δεν είναι ένα παιδί που πάει στο σχολείο . Είναι μια οικογένεια που αποχωρίζεται , συνοδεύει και τελικά δίνει έγκριση να πάει το παιδί στο σχολείο. Είναι δηλαδή μια οικογενειακή και όχι μια ατομική υπόθεση.
- Κρίσιμες φάσεις είναι πάντα οι φάσεις της μετάβασης (από το σπίτι στον παιδικό σταθμό, από τον παιδικό σταθμό στο νηπιαγωγείο, από το νηπιαγωγείο στο Δημοτικό σχολείο, από το Δημοτικό σχολείο στο Γυμνάσιο, από το Γυμνάσιο στο Λύκειο). Για παράδειγμα στην προσαρμογή του παιδιού στο Γυμνάσιο και ειδικά τις πρώτες μέρες ίσως να παίξουν ρόλο τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν σε προηγούμενες μεταβατικές φάσεις (π.χ. η μετάβαση στο Δημοτικό)
- Τελικά, «κάθε αρχή και δύσκολη»; Όλα θα εξαρτηθούν από τον τρόπο που θα το διαχειριστούμε εμείς οι γονείς.
- Ή μήπως προτιμάτε το «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός»;
- Η σχέση μας με τα παιδιά είναι μόνο όπλο που έχουμε στη διαπαιδαγώγηση. Ότι κάνουμε και ότι δεν κάνουμε στη διαπαιδαγώγηση παραπέμπει στη σχέση μας με τα παιδιά.
- Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να προστατέψουμε και να φροντίσουμε αυτή τη σχέση και ειδικά τώρα που τα παιδιά μας ξεκινούν μια νέα εκπαιδευτική βαθμίδα.
- Κάθε αρχή, κάθε καινούρια αρχή παραπέμπει στην πρωταρχική αρχή. Τη στιγμή της γέννησής μας. Από το ασφαλές και γνώριμο περιβάλλον της μήτρας ερχόμαστε στο νέο και άγνωστο περιβάλλον του κόσμου που μας περιβάλλει. Τηρουμένων των αναλογιών τα μνημονικά ίχνη αυτής της κατάστασης ξυπνάνε τα βασικά συναισθήματα της ελπίδας και του φόβου.
- Έτσι λοιπόν μπροστά στη νέα κατάσταση του νέου σχολείου (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) τα συναισθήματα που συνοδεύουν τα παιδιά ειδικά τις πρώτες μέρες είναι: ελπίδα και φόβος. Ας το έχουμε υπόψη αυτό και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί.
- Απώλεια και αλλαγή. Κάθε αλλαγή (π.χ. η έναρξη του Γυμνασίου) προϋποθέτει μια απώλεια (του Δημοτικού Σχολείου) αλλά και κάθε απώλεια εμπεριέχει μέσα της την αλλαγή. Η διαχείριση αυτών των συναισθηματικών καταστάσεων δεν μπορεί να γίνει σε ένα καθεστώς πίεσης και βιασύνης. Χρειάζεται χρόνος που θεραπεύει τις όποιες δυσκολίες. Χρόνος προσαρμογής.
- Εξελικτική φάση. Να τονίσουμε ότι η φάση αυτή των παιδιών μας είναι μια εξελικτική φάση. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν και ο κύκλος των εμπειριών τους διευρύνεται.
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι γονείς σ΄ αυτήν τη φάση προκειμένου να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας αλλά και τα παιδιά μας.
- Αναγνωρίζουμε τα δικά μας συναισθήματα. Πιθανά μέσα μας να υπάρχουν πολλά και αντιφατικά συναισθήματα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε γι’αυτά, βοηθώντας έτσι και το παιδί μας να κάνει το ίδιο. Να μιλήσει δηλαδή για τα δικά του συναισθήματα.
- Δεν χρειάζεται να πνίγουμε τα συναισθήματα μας αλλά ούτε και να πιέσουμε τα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο. Να απαλλαγούν δηλαδή βίαια από τα συναισθήματά του (όλοι τα περάσαμε αυτά…σιγά, πως κάνεις έτσι;)
- Δίνουμε έγκριση στον εαυτό μας για μια περίοδο πιθανής αναστάτωσης, πιθανής διατάραξης. Αναμενόμενο λοιπόν να υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα.
- Δίνουμε χρόνο (προσαρμογής) και στον εαυτό μας και στα παιδιά μας. Το ξέρουμε άλλωστε, κι από άλλες καταστάσεις στη ζωή μας, ότι κάποια πράγματα θέλουν το χρόνο τους. Τον χρόνο τους. Όχι απαραίτητα τον χρόνο μας
- Άλλωστε μιλάμε για μία φάση μετάβασης από μία απώλεια (ένα γνώριμο περιβάλλον π.χ. (από το Δημοτικό) σε μία αλλαγή (στο Γυμνάσιο).
- Ας επιτρέψουμε στα συναισθήματά μας ακόμα και τ’ αρνητικά με αποδοχή να υπάρξουν στη ψυχή μας.
- Ας αποφύγουμε την υπερπροστασία. Μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει και θα περιπλέξει την κατάσταση.
- Να δώσουμε στα παιδιά μας το μήνυμα ότι τις πρώτες μέρες του σχολείου δεν μας ενδιαφέρουν τόσο τα μαθήματα όσο η γενικότερη προσαρμογή του στο περιβάλλον του σχολείου (συμμαθητές, εκπαιδευτικοί, χώροι, αίθουσες, κλπ). Συνεργαζόμαστε με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς. Μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε ως εξειδικευμένους συμβούλους μας.
- Να εγγραφούμε στις Σχολές Γονέων του Κέντρου Πρόληψης Έβρου που λειτουργούν δωρεάν στην Αλεξανδρούπολη 21 χρόνια τώρα. (τηλ. 2551037242) Εκεί μαζί με άλλους γονείς και με την καθοδήγηση έμπειρων ειδικών μπορούμε να συζητήσουμε οτιδήποτε μας απασχολεί.
Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά!
Στράτος Βραχιώλιας
Ψυχολόγος, Επιστ. Υπεύθυνος Κέντρου Πρόληψης Έβρου
