Το ημερολόγιο αυτό, στα περισσότερα σπίτια το έφτιαχναν με χαρτί. Ζωγράφιζαν μια γυναίκα με φαρδιά φούστα, μ’ έναν σταυρό στο κεφάλι, με σταυρωμένα χέρια λόγω προσευχής, χωρίς στόμα λόγω νηστείας, και με επτά πόδια- ένα για την κάθε εβδομάδα της Μεγάλης Σαρακοστής.
Ξεκινώντας από την Καθαρά Δευτέρα, κάθε Σάββατο που περνούσε, της έκοβαν και από ένα πόδι κι έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο της πόδι και το κομμάτι αυτό χαρτί το έκρυβαν σ’ ένα ξερό σύκο από αυτά που είχαν αποξηράνει το καλοκαίρι ή στο ψωμί που έψηναν για το βράδυ της Ανάστασης.
Όποιος έβρισκε το χάρτινο πόδι της Κυράς Σαρακοστής στη φέτα του ψωμιού που τού αναλογούσε ή στο σύκο που έπιανε από το καλάθι, πίστευαν πως θα ήταν καλότυχος, θα του έφερνε τύχη, γούρι.
Εκτός από χαρτί, σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας έφτιαχναν την Κυρά Σαρακοστή από ζυμάρι, με αλεύρι, αλάτι και νερό.
Η συνταγή
Το ζυμάρι για την Κυρά Σαρακοστή φτιάχνεται με:
1 κούπα νερό περίπου,
1 κούπα αλάτι,
3 κούπες αλεύρι (γ.ο.χ),
βάζουμε όσο νερό χρειάζεται, για να γίνει ένα εύπλαστο ζυμάρι. Το «στέγνωμά του» γίνεται σε φούρνο, όχι σε πολύ δυνατή φωτιά, για περίπου 20-30 λεπτά, αφού το ζητούμενο είναι να στεγνώσει και να σκληρύνει και όχι να ψηθεί!
Αυτό το ζυμάρι δεν τρώγεται, παρά μόνο φτιάχνεται για το καλό, αφού είναι αλατόζυμο, όπως το λένε. Το ζυμάρι έχει επίτηδες μεγάλη ποσότητα αλατιού, για να μπορεί να συντηρηθεί και τις 7 εβδομάδες και να μη μουχλιάσει. Δεν ήταν λίγες οι νοικοκυρές που έβαζαν μέσα ένα μικρό νόμισμα. Στο τέλος της 7ης εβδομάδας, κάθε μέλος της οικογένειας έκοβε με το χέρι ένα μικρό κομμάτι. Σε όποιον έπεφτε το νόμισμα σήμαινε ότι θα είχε την τύχη με το μέρος του!
Οι επτά (7) εβδομάδες (κάθε βδομάδα και γιορτή) της Μεγάλης Σαρακοστής
1η Κυριακή της Ορθοδοξίας
2η Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
3η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως
4η Κυριακή του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακας
5η Κυριακή της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
6η Κυριακή των Βαΐων
7η Κυριακή του Πάσχα
Υπάρχει και ένα παιδικό ποιηματάκι που έλεγαν τα παιδιά στο Δημοτικό Σχολείο όταν φτιάχνανε την Κυρά Σαρακοστή με τα επτά πόδια για την τάξη τους.
Κάντε κάτι διαφορετικό και παραδοσιακό φέτος! Φτιάξτε μια Κυρά Σαρακοστή και αν έχετε παιδιά, γιατί όχι, μάθετέ τους και αυτό το ξεχασμένο ποιηματάκι.
Καλή Σαρακοστή!
Παρότι εγώ έχω ακούσει για το συγκεκριμένο έθιμο εδώ και αρκετά χρόνια, σήμερα που ρώτησα την μητέρα μου, που ως παιδί μεγάλωσε στην Σαμοθράκη και ως έφηβη στην Καβάλα, δεν το γνώριζε. Η αλήθεια είναι πως στην καθημερινότητα και εγώ δεν το έχω ακούσει, μόνο μέσα από την τηλεόραση, κάποιο βιβλίο (νομίζω του Αγίου Γέροντα Παϊσίου) και φυσικά από το ίντερνετ.
Όπως και να έχει είναι ένα από τα πολλά έθιμα και παραδόσεις τις Πατρίδας μας και της Ορθοδοξίας, που όπως φροντίζουμε να μην ξεχνάμε τον κοκκινοντυμένο χοντρομπαλά "Άγιο Βασίλη", τα ειδωλολατρικά, ξενόφερτα θα πω εγώ καρναβάλια ακόμη τώρα αρχίσαν ορισμένοι να γιορτάζουν και το Halloween, καλό θα ήταν να διατηρούμε και τα δικά μας πατροπαράδοτα έθιμα.
Καλή Αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή, ο Θεός να μας δώσει δύναμη και υπομονή να την περάσουμε και αυτήν, περίπου όπως την περσινή, υποψιάζομαι, με κλειστές εκκλησίες, μάλλον χωρίς Χαιρετισμούς και πιθανότατα με λίγο κόσμο την Μεγάλη Εβδομάδα. Καλό θα ήταν όποιος μπορεί και αντέχει να νηστέψει και αν όχι όλο το διάστημα, τουλάχιστον αυτήν την πρώτη εβδομάδα, την Μεγάλη Εβδομάδα και Τετάρτη και Παρασκευή. Όταν λέμε νηστεία όχι μόνο από το φαγητό, αλλά και από σκέψεις, λόγια και πράξεις...
