Η χώρα μας στο σύνολό της καλύπτεται από δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις με ποικιλία ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Αυτό σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια (υψηλές θερμοκρασίες, ισχυροί άνεμοι) κατά τους θερινούς μήνες, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός πυριγενούς περιβάλλοντος. Οι δασικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας οφείλονται κατά μεγάλο μέρος στην ανθρώπινη αμέλεια. Με δεδομένο ότι, οι πυρκαγιές ως φυσικό φαινόμενο θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και στο μέλλον, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τις περιορίσουμε λαμβάνοντας όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης. Στα πλαίσια αυτά το Υπουργείο Περιβάλλοντος, θέσπισε έναν Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων μέχρι τις 30/4/2024, θα πρέπει να υποβάλουν στον οικείο Δήμο, δήλωση εφαρμογής μέτρων πυρασφάλειας με την οποία να δηλώνεται ότι έχουν προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την προστασία του ακινήτου τους σύμφωνα με την Τεχνική έκθεση αρμόδιου Τεχνικού Επιστήμονα.
- Τι αφορά ο νέος κανονισμός πυροπροστασίας;
Ο κανονισμός αποσκοπεί στον καθορισμό ενιαίου και υποχρεωτικής εφαρμογής πλαισίου μέτρων και μέσων πυροπροστασίας για τα ακίνητα που ευρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων. Καθορίζει μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας καθώς και ελάχιστες απαιτήσεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας, τόσο για τα κτίρια, νεοαναγειρόμενα και υφιστάμενα, όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο τους, προκειμένου να ενισχυθεί ο βαθμός πυρασφαλείας του ακινήτου, να μειωθεί η τρωτότητά του στη πυρκαγιά και να περιοριστεί η συμβολή του στη διάδοσή της.
- Ποια ακίνητα (οικόπεδο ή γήπεδο μαζί με το εντός αυτού κτίσμα) αφορά η εφαρμογή της νέας διάταξης;
Αφορά τα ακίνητα που έχουν κτίσμα και βρίσκονται:
- σε δάση ή δασικά οικοσυστήµατα ή δασικές εκτάσεις
- σε χορτολιβαδικές εκτάσεις που βρίσκονται επί ηµιορεινών, ορεινών και ανώµαλων εδαφών είτε είναι δηµόσιες, είτε είναι αναγνωρισµένες ως ιδιωτικές.
- σε πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις (µη ορεινές ή ηµιορεινές και µη κείµενες επί ανώµαλων εδαφών)
- βρίσκονται εν όλω ή εν µέρει εντός ακτίνας 300 µέτρων από τα όρια δασικών εκτάσεων
- βρίσκονται µέσα σε περιαστικό πράσινο και σε κηρυγµένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις
- βρίσκονται µέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών.
- Πως θα μάθω αν το ακίνητο μου βρίσκεται σε περιοχή επικίνδυνη;
Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε μηχανικό για να εντοπίσει το ακίνητο σας στο δασικό χάρτη και να εξετάσει στη συνέχεια αν υπάρχει υποχρέωση σύνταξης μελέτης πυροπροστασίας.
- Τι πρέπει να κάνει ο ιδιοκτήτης ακινήτου που εμπίπτει στον κανονισμό;
Θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε μηχανικό/ αρμόδιο τεχνικό επιστήμονα ο οποίος θα εξετάσει το ακίνητο με το κτίριο και στη συνέχεια θα συντάξει Εντυπο Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνική Έκθεση.
- Τι περιλαμβάνει η έκθεση που θα συντάξει ο μηχανικός;
Κατόπιν αυτοψίας ο μηχανικός/τεχνικός επιστήμονας προβαίνει στην εξέταση των κριτηρίων επικινδυνότητας του ακινήτου και συμπληρώνει το έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας από το οποίο προκύπτει η κατάταξή του. Στη συνέχεια συντάσσει έκθεση στην οποία περιλαμβάνονται οπωσδήποτε τα εξής:
- Περιγραφή του ακινήτου, του κτιρίου, των εγκαταστάσεών του και του περιβάλλοντος χώρου, με αναφορά στα στοιχεία που τεκμηριώνουν την επιλογή των κριτηρίων κατάταξης του ακινήτου ως προς την επικινδυνότητά του και ως προς τα μέτρα πυροπροστασίας που εφαρμόζονται (η θέση του ακινήτου ως προς τη δασική έκταση και ως προς τα γειτονικά κτίρια, γεωμετρικά χαρακτηριστικά, δομικά υλικά, βλάστηση, κλπ).
- Απαιτούμενα προληπτικά μέτρα, μέτρα παθητικής πυροπροστασίας και μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας.
- Σχέδιο κάτοψης του ακινήτου όπου θα αποτυπώνονται τα απαραίτητα στοιχεία όπως ενδεικτικά, οι θέσεις των κτισμάτων κύριας και βοηθητικής χρήσης, η πρόσβαση στο ακίνητο, οι ζώνες προστασίας, οι θέσεις και αποστάσεις των δέντρων, οι αποστάσεις των όμορων κτιρίων, κ.λπ.
- Τι ισχύει για τα υφιστάμενα κτίρια;
Στην περίπτωση ακινήτων με υφιστάμενα κτίρια, θα αναγράφονται επιπρόσθετα στην τεχνική έκθεση οι ενέργειες – εργασίες που πρέπει να γίνουν.
Τα μέτρα που προτείνονται είναι προληπτικής, παθητικής και ενεργητικής (κατασταλτικής) πυροπροστασίας θα πρέπει να εφαρμόζεται στο σύνολό τους για τα νέα κτίρια, ενώ για τα υφιστάμενα προβλέπεται ότι:
α) το έντυπο αξιολόγησης της επικινδυνότητας και η έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα με τα συνοδευτικά τους στοιχεία, υποβάλλονται από εξουσιοδοτημένο διαχειριστή έως 31/3/2024. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου εντός ενός μηνός από την παραπάνω ημερομηνία και για κάθε επόμενο έτος μέχρι τις 30/4/2024, θα πρέπει να υποβάλει δήλωση εφαρμογής μέτρων πυρασφάλειας με την οποία δηλώνει ότι έχει προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και πληροί τις οριζόμενες απαιτήσεις του κανονισμού για την προστασία του ακινήτου του σε περίπτωση συμβάντος πυρκαγιάς, όπως αυτές ορίζονται στην έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα
β) Οι διατάξεις προληπτικής πυροπροστασίας εφαρμόζονται υποχρεωτικά από τη φετινη αντιπυρική περίοδο.
γ) Οι διατάξεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας εφαρμόζονται υποχρεωτικά από 31/03/2025 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και από 31/03/2026 για τα ακίνητα που χαρακτηρίζονται ως χαμηλής ή μεσαίας επικινδυνότητας.
- Που υποβάλει τα απαιτούμενα έγγραφα ο ιδιοκτήτης;
Μετά τη σύνταξη της Τεχνικής έκθεσης ο ιδιοκτήτης του ακινήτου υποχρεούται εντός ενός µηνός από την παραπάνω ηµεροµηνία και, σε κάθε περίπτωση, µέχρι τις 30/4/2024 να υποβάλει τη Δήλωση Εφαρµογής των µέτρων πυρασφαλείας στην οποία δηλώνει την ορθή λήψη των μέτρων που προβλέπονται στην έκθεση του αρµόδιου τεχνικού επιστήµονα βάσειτων προβλέψεων του κανονισμού για την προστασία του ακινήτου τους σε περίπτωση συµβάντος πυρκαγιάς.
Μέχρι τη λειτουργία της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρµας στην οποία θα καταχωρίζονται το Έντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας, η Έκθεση του αρµόδιου τεχνικού επιστήµονα και η Δήλωση Εφαρµογής των µέτρων πυρασφαλείας του ιδιοκτήτη, τα ανωτέρω στοιχεία υποβάλλονται εις διπλούν σε έντυπη μορφή στον οικείο Δήμο.
- Εγώ έχω για το κτήριο μου φάκελο πυροπροστασίας στην οικοδομική μου άδεια. Γιατί χρειάζεται νέα μελέτη;
Ο συγκεκριμένος κανονισμός καθορίζει μέτρα πυροπροστασίας καθώς και τις ελάχιστες απαιτήσεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας, τόσο για τα κτίρια, νεοαναγειρόμενα και υφιστάμενα, όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο τους, προκειμένου να μειωθεί η τρωτότητα τους στην πυρκαγιά και να περιοριστεί η συμβολή στη διάδοσή τους.
Τα μέτρα που εισάγονται με τον κανονισμό, εφαρμόζονται επιπρόσθετα των απαιτήσεων του εκάστοτε κανονισμού πυροπροστασίας κτιρίων και των πυροσβεστικών διατάξεων προληπτικής πυροπροστασίας και κατισχύουν εφόσον είναι δυσμενέστερα.
Επίσης οι απαιτήσεις του συγκεκριμένου κανονισμού, ισχύουν παράλληλα με τις απαιτήσεις άλλων ειδικών κανονισμών που ρυθμίζουν θέματα ασφάλειας και λειτουργικότητας των κατασκευών ή των εγκαταστάσεών τους (π.χ αντισεισμική προστασία, ενεργειακή απόδοση, αντικεραυνική προστασία, προσβασιμότητα, κλπ).
- Ποια βασικά μέτρα πρέπει να υπάρχουν;
Τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας αφορούν μεταξύ άλλων:
- την πρόσβαση στο ακίνητο, τη δημιουργία ζώνης προστασίας ελάχιστου πλάτους δέκα μέτρων σε τρία επίπεδα με στόχο να επιβραδύνει το ρυθμό της πυρκαγιάς και να επιτρέπει την επέμβαση των πυροσβεστών.
- Παράλληλα ορίζεται ότι απαγορεύεται η αποθήκευση καυστών ή εύφλεκτων υλικών και αντικειμείνων, η αποθήκευση καυσόξυλων κοντά στα κτίρια και η αποθήκευση εύφλεκτων υλικών, όπως καυσίμων για μηχανήματα κηπουρικής, κλπ.
- Για τα υφιστάμενα κτίρια, πάντως, θα εξακολουθήσει να επιτρέπεται κατ΄εξαίρεση η διατήρηση νομίμως εγκατεστημένων υφιστάμενων υπέργειων δεξαμενών αερίων καυσίμων μέχρι τις 31.12.2030.
- Επιπροσθέτως επιβάλλεται ο τακτικός καθαρισμός των αυλών, της στέγης και των υδρορροών από απορρίμματα και υπολείμματα βλάστησης.
- Οι ιδιοκτήτες κάθε ακινήτου στις περιοχές αυτές θα πρέπει να προχωρήσουν στην κατάρτιση σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης σε περίπτωση πυρκαγιάς.
- Υποχρεωτική καθίσταται και η περίφραξη ακόμα και για τα υφιστάμενα κτίρια.
- Υποχρεωτική είναι επίσης η αντικατάσταση ή προσθήκη σίτας με μεταλλικές ίνες στα κουφώματα του κτιρίου, για τα ακίνητα υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας.
- Σε περίπτωση ανακαίνισης είναι επίσης υποχρεωτική η επένδυση του κτιρίου με άκαυστα υλικά (π.χ σοβάς, τούβλο, πέτρα, κ.ά).
- Ποιος ελέγχει την τήρηση των μέτρων πυρασφάλειας;
Ο έλεγχος τήρησης των απαιτήσεων του κανονισμού διενεργείται κατόπιν αυτοψίας, από τριμελή επιτροπή που ορίζεται από τον οικείο Δήμο και συγκροτείται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν μηχανικό και έναν ακόμα υπάλληλο του Τμήματος Πολιτικής προστασίας του Δήμου.
- Ποιες είναι οι κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφωθούν;
Σε περίπτωση μη τήρησης των απαιτήσεων του κανονισμού, επιβάλλονται κυρώσεις στους ιδιοκτήτες των ακινήτων, διοικητικές και ποινικές. Τα διοικητικά πρόστιμα αποτελούν έσοδο του οικείου Δήμου.
