Τα καλά νέα είναι ότι οι αυξήσεις στα «πράσινα» τιμολόγια θα είναι, όπως όλα δείχνουν, με μέτρο, καθώς οι πάροχοι δείχνουν διατεθειμένοι να απορροφήσουν μέρος από τα υψηλότερα κόστη.
Και αυτό στην πράξη σημαίνει ότι θα «παίξουν» με μεγαλύτερες εκπτώσεις έναντι του Μαίου, με τα μηνύματα από τους μεγάλους παίκτες να δείχνουν μια τιμή λίγο πάνω από τα 11 λεπτά η κιλοβατώρα, πάντα στο «πράσινο» χρώμα. Αν επαληθευτούν, θα μιλάμε για μια αύξηση κοντά στο 10% έναντι του προηγούμενου μήνα.
Καλά θα πουν αρκετοί, είναι μικρή μια αύξηση 10% στον λογαριασμό του ρεύματος;
Σίγουρα είναι μικρότερη απ’ ότι αν οι βασικοί προμηθευτές που διαμορφώνουν την τάση, πάνω στην οποία προσαρμόζει και η υπόλοιπη αγορά την εμπορική της πολιτική, περνούσαν ολόκληρη την αύξηση του 30% της χονδρεμπορικής τιμής του Μαίου.
Ενα είναι βέβαιο. Το συνεχές ράλι των τιμών του φυσικού αερίου το τελευταίο διάστημα, από 25 ευρώ / μεγαβατώρα τον Απρίλιο στα 35 ευρώ χθες, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αντίδρασης.
Η θερινή περίοδος ξεκινά με υψηλές θερμοκρασίες, άρα με υψηλή ζήτηση για ρεύμα, με μια νευρική ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, ισχυρή ζήτηση από την Ασία που απορροφά μεγάλους όγκους LNG και με πάντα παρούσα τη γεωπολιτική αβεβαιότητα λόγω Ρωσίας.
Ο Ιούνιος μπαίνει ανοδικά για όλα τα χρωματιστά τιμολόγια, πλην φυσικά των σταθερών, «σπάζοντας» ένα σερί αρκετών μηνών με σταθερές τιμές ή ελαφρές αυξομειώσεις.
Την αλλαγή σκηνικού προμηνύει η σαφής άνοδος στις τιμές χονδρικής του ρεύματος το Μάιο, που φαίνεται ότι θα κλείσει μεσοσταθμικά λίγο κάτω από 80 ευρώ/ μεγαβατώρα, έναντι 60 ευρώ τον Απρίλιο.
Κρατάμε ωστόσο το γεγονός ότι ναι μεν τα τιμολόγια του Ιουνίου θα είναι κατά τι αυξημένα έναντι του Μαίου, αλλά θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε προ κρίσης επίπεδα.
Ασφαλώς ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι πάροχοι που τον προηγούμενο μήνα, εκτίμησαν λάθος την αγορά και ακολούθησαν μια επιθετική εμπορική πολιτική, με σημαντικές μειώσεις για να πάρουν μερίδια, τώρα, δεν θα επιχειρήσουν να ισοφαρίσουν τη χασούρα. Και να κάνουν γενναίες αυξήσεις.
Αν όμως δεν τους ακολουθήσει το σύνολο της αγοράς και βρεθούν μακράν οι ακριβότεροι, θα έχουν πάρει ένα ρίσκο να τιμωρηθούν από τους πελάτες τους.
Έτσι κάπως διαμορφώνεται η εικόνα ενόψει του πρώτου ουσιαστικά μήνα με σαφή σημάδια αυξήσεων στο ρεύμα από τότε που ξεκίνησε η περίοδος των «χρωματιστών» τιμολογίων.
Ο γρίφος της επιλογής τιμολογίου επανέρχεται για τους καταναλωτές. Και αυτό δεν γνωρίζει χρώμα, αφορά τόσο τα «πράσινα», όσο και τα «κίτρινα», όπου εκεί μπορεί πράγματι να δούμε αυξήσεις της τάξης του 25%-30%.
Η φύση τους, είναι να ενσωματώνουν όλη την αύξηση της χονδρεμπορικής αγοράς. Στην πτώση των τιμών, τα «κίτρινα» κυμαινόμενα τιμολόγια ήταν φθηνότερα από τα αντίστοιχα «πράσινα». Ο βασικός λόγος ήταν ότι το «πράσινο» τιμολόγιο εμπεριέχει το ρίσκο της πρόβλεψης, αφού ο πάροχος πρέπει να ανακοινώνει τιμή για τον τρέχοντα μήνα (π.χ. Ιούνιο) βάσει της μέσης χονδρεμπορικής τιμής του συστήματος των δύο προηγούμενων μηνών.
Έτσι, καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα, όπου οι τιμές έπεφταν, το «κίτρινο» ήταν μια συμφέρουσα επιλογή, εφόσον φυσικά ο καταναλωτής είχε τη διάθεση να παρακολουθεί από κοντά τις μηνιαίες διακυμάνσεις.
Τώρα, που αντίθετα μπαίνουμε σε ανοδική τροχιά τιμών, το «κίτρινο» ακριβαίνει καθώς στο τέλος του μήνα θα πάρει αυτόματα όλη την αύξηση της χονδρικής τιμής.
Σε τελική ωστόσο ανάλυση, ακριβώς επειδή η μέση κατανάλωση για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα είναι μικρή και κυμαίνεται στις 300 κιλοβατώρες το μήνα, οι τιμολογιακές διάφορες δεν είναι και τόσο μεγάλες.
Για παράδειγμα, ο καταναλωτής με «πράσινο» τιμολόγιο και χρέωση 0,10 ευρώ / KWh, πληρώνει 30 ευρώ το μήνα. Ο καταναλωτής με «κίτρινο» τιμολόγιο, ίδια κατανάλωση και χρέωση 0,11 ευρώ/ KWh, πληρώνει 33 ευρώ το μήνα. Η διαφορά των τριών ευρώ δεν είναι τόσο σημαντική ώστε να αλλάξει κανείς τιμολόγιο.
Εάν πάντως αληθεύουν οι εκτιμήσεις ότι ενόψει φθινοπώρου μπαίνουμε ξανά σε μια φάση, αν όχι ανοδικών τιμών στο φυσικό αέριο, τουλάχιστον νευρικότητας λόγω αναζωπύρωσης της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, των εξελίξεων στην Ουκρανία και της πρόθεσης της Ρωσίας να πιέσει ξανά τη Δύση, αυτό που θα επανέλθει στο προσκήνιο θα είναι το «μπλε» σταθερό τιμολόγιο.
Τα τιμολόγια αυτά θα ξαναμπούν δυναμικά στο παιχνίδι εφόσον το φυσικό αέριο συνεχίσει να πιέζει ανοδικά τη χονδρική στο ρεύμα και τους επόμενους μήνες.
Αφορούν τους καταναλωτές εκείνους που θέλουν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο και να μην ασχολούνται κάθε μήνα με το θέμα τιμολόγια, κι ας πληρώσουν κάτι παραπάνω. Άλλωστε τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά έχουν αρκετά ελκυστικές τιμές, που δεν απέχουν παρά 4 - 5 λεπτά /κιλοβατώρα από αυτές των «πράσινων» και των «κίτρινων».
Τα σταθερά τιμολόγια συμφέρουν γενικώς, όταν οι τιμές τους απέχουν λίγο από εκείνες των κυμαινόμενων, όσο και στο σενάριο που οι αγορές ακολουθούν ανοδικές διακυμάνσεις, τις οποίες ουδείς μπορεί να αποκλείσει, όσο και αν η παρούσα εικόνα είναι διαφορετική.
Σε ποια περίπτωση δεν συμφέρουν; Οταν οι τιμές μειώνονται συνεχώς και ο καταναλωτής βρίσκεται εγκλωβισμένος σε ένα ακριβότερο προϊόν, από το οποίο για να βγει, θα πρέπει να πληρώσει ποινή (ρήτρα πρόωρης αποχώρησης), η οποία δεν υπάρχει στα κυμαινόμενα.
