Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παρουσίασε σήμερα, σε συνέντευξη τύπου, την επιδημιολογική εξέλιξη της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στη χώρα, τα θεσμικά και οικονομικά εργαλεία στήριξης που έχουν ήδη ενεργοποιηθεί, τα πρόσφατα μέτρα που υπερψηφίστηκαν την περασμένη εβδομάδα, καθώς και τη δέσμη 20 νέων παρεμβάσεων που εισηγείται η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για τη Διαχείριση και τον Έλεγχο της Ευλογιάς (ΕΕΕΔΕΕ) – η οποία συστήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου με απόφαση του Υπουργού, Κώστα Τσιάρα.
Τη συνέντευξη Τύπου συντόνισαν ο Σπύρος Πρωτοψάλτης, Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, συντονιστής της ΕΕΕΔΕ, και ο Καθηγητής Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Πρόεδρος της ΕΕΕΔΕΕ.
Στόχος της σημερινής παρουσίασης ήταν η πλήρης και διαφανής ενημέρωση των κτηνοτρόφων, των φορέων, της αγοράς και των πολιτών, για την πορεία της νόσου και την ανάγκη συνεργασίας για την ορθή εφαρμογή των μέτρων για την καταπολέμησή της.
20 νέα μέτρα της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής
Η δέσμη 20 επί πλέον μέτρων που εισηγείται η ΕΕΕΔΕΕ συγκροτούν έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για την επόμενη φάση διαχείρισης της κρίσης.
Τα μέτρα αφορούν σε έξι βασικούς άξονες παρεμβάσεων:
1. Γενικά μέτρα:
- αυστηροποίηση του πλαισίου κυρώσεων,
- καμία χαλάρωση περιορισμών ενόψει εορτών,
- ενίσχυση κτηνιατρικού προσωπικού,
- νέα πιστοποιημένα εργαστήρια,
- απαγόρευση κυνηγιού με υποχρεωτική απολύμανση,
- δειγματοληπτικές εξετάσεις σε «καθαρές» περιοχές.
2. Μέτρα ελέγχου μετακινήσεων:
- απαγόρευση εισόδου οχημάτων χωρίς προειδοποίηση,
- υποχρεωτική απολύμανση εκτροφών και οχημάτων,
- τήρηση βιβλίων εισόδου – εξόδου,
- σταθμοί απολύμανσης 24ωρης λειτουργίας,
- έλεγχος στη διακίνηση ζωοτροφών.
3. Μέτρα σε επίπεδο εκτροφής:
- εξουσιοδοτημένοι κτηνίατροι με σαφή ευθύνη παρακολούθησης,
- υποχρεωτική εκπαίδευση και ενημέρωση των κτηνοτρόφων,
- πιστοποιητικό εμπορευσιμότητας για τη διακίνηση ζώντων ζώων και προϊόντων.
4. Μέτρα σε επίπεδο Περιφέρειας:
- λειτουργία σταθμών απομόνωσης – καραντίνα,
- έγκαιρη θανάτωση και ταφή με αυστηρή τήρηση υγειονομικών κανόνων.
5. Μέτρα σε επίπεδο γαλακτοβιομηχανίας:
- ορισμός υπεύθυνων κτηνιάτρων,
- συστηματικές δηλώσεις εκτροφών,
- τήρηση πρωτοκόλλων βιοασφάλειας σε όλη την αλυσίδα.
6. Μέτρα οικονομικής ενίσχυσης κτηνοτρόφων:
- άμεσες αποζημιώσεις με 50% προκαταβολή,
- οικονομική ενίσχυση για 6+6 μήνες,
- ειδικό επίδομα απαγόρευσης βόσκησης όπου απαιτείται.
Όπως επισημάνθηκε, τα μέτρα αυτά στοχεύουν στην αυστηροποίηση της επιτήρησης, στη διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης και στη στήριξη των συνεπών κτηνοτρόφων, δημιουργώντας ένα νέο πλαίσιο κανόνων και κινήτρων.
Όπως τόνισε ο Καθηγητής, Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Πρόεδρος της ΕΕΕΔΕΕ, «η Επιτροπή με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα και τη διεθνή εμπειρία διαμόρφωσε ένα συνεκτικό πλαίσιο μέτρων, που ενισχύει τη βιοασφάλεια σε όλα τα στάδια της παραγωγής και μας επιτρέπει να περιορίσουμε τη διασπορά της νόσου, προστατεύοντας ταυτόχρονα το ζωικό κεφάλαιο και το εισόδημα των κτηνοτρόφων».
Η εικόνα της νόσου και οι έλεγχοι
Από την έναρξη της επιζωοτίας, τον Αύγουστο του 2024, έως και τις 14 Νοεμβρίου 2025:
- Έχουν καταγραφεί 1.702 επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς αιγοπροβάτων σε 2.135 εκτροφές.
- Έχουν θανατωθεί 417.365 αιγοπρόβατα.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στους στοχευμένους ελέγχους και τη συνεργασία με τις αστυνομικές αρχές, ιδίως για την αντιμετώπιση παράνομων μετακινήσεων κατά το διάστημα από τον Οκτώβριο έως τις 10 Νοεμβρίου:
- 6.318 έλεγχοι έχουν διενεργηθεί συνολικά για την τήρηση των μέτρων.
- 35 παραβάσεις έχουν ήδη βεβαιωθεί.
- 26 συλλήψεις έχουν πραγματοποιηθεί από τις αστυνομικές αρχές.
Όπως τονίστηκε από τον ΓΓ του ΥΠΑΑΤ, Σπύρο Πρωτοψάλτη, «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για παραβίαση των μέτρων βιοασφάλειας. Κάθε παράνομη μετακίνηση ζώων θέτει σε κίνδυνο όλη την κτηνοτροφία και δεν θα γίνεται ανεκτή».
Θεσμική θωράκιση και οικονομική στήριξη
Οι παρεμβάσεις αυτές βασίζονται στην πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την αντιμετώπιση της ευλογιάς, η οποία διασφαλίζει ότι οι αποζημιώσεις για τα θανατωμένα ζώα είναι ταχύτερες, αφορολόγητες και ακατάσχετες, ενώ όσοι παραβιάζουν τα μέτρα ή εμβολιάζουν παράνομα δεν αποζημιώνονται και ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό και ο συντονισμός όλων των συναρμόδιων φορέων.
Όπως παρουσιάστηκε, έως σήμερα έχουν καταβληθεί συνολικά 48.080.149 ευρώ για λειτουργικές δαπάνες των Περιφερειών και αποζημιώσεις κτηνοτρόφων για τα θανατωμένα ζώα λόγω ευλογιάς, καθώς και 45.000.000 ευρώ για τις ζωοτροφές, ενώ το επόμενο διάστημα προχωρά η 5η κατανομή πληρωμών και επί πλέον στοχευμένες ενισχύσεις, όπως έχει ανακοινωθεί από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και η ΕΕΕΔΕΕ θα συνεχίσουν να παρακολουθούν καθημερινά την πορεία της νόσου, να επικαιροποιούν τα δεδομένα και να εισηγούνται τις αναγκαίες παρεμβάσεις, με μοναδικό στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και τη βιωσιμότητα της ελληνικής κτηνοτροφίας.
Σκοπός είναι να διερευνηθεί εάν οποιοδήποτε πρόσωπο, υπάλληλος ή μη, έχει τελέσει το αδίκημα της παραβίασης μέτρων για την πρόληψη ασθενειών (άρθρο 285 Ποινικού Κώδικα), καθώς και τυχόν άλλες αξιόποινες πράξεις που διώκονται αυτεπάγγελτα και σχετίζονται με την αποτροπή της διάδοσης στην Ελλάδα, της μεταδοτικής νόσου της ευλογιάς των αιγοπροβάτων.
Η παραγγελία του κ. Τζαβέλλα αφορά τις εισαγγελίες Εφετών Λάρισας, Θράκης, Θεσσαλονίκης, Δυτικής Μακεδονίας, Λαμίας, Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου, Ναυπλίου και Αιγαίου, με εντολή τα έγγραφα και η επιστολή του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, να διαβιβαστούν στους κατά τόπους εισαγγελείς Πρωτοδικών.
Στην επιστολή του ο κ. Τσιάρας κάνει λόγο για παραβιάσεις των μέτρων βιοασφάλειας που έχουν ληφθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την αποτροπή της διάδοσης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, επισημαίνει:
- Παράλειψη δήλωσης νεκρών ζώων από κτηνοτρόφους και μη τήρηση των διαδικασιών υγειονομικής ταφής,
- Παράνομες μετακινήσεις αιγοπροβάτων,
- Μικρής κλίμακας παράνομη εισαγωγή και χρήση μη εγκεκριμένων, αμφίβολης αποτελεσματικότητας, εμβολίων,
- Δηλώσεις πολιτικών και αγροτοσυνεταιριστών που προτρέπουν στη μη τήρηση των μέτρων και στη χρήση μη αδειοδοτημένων εμβολίων από τρίτες χώρες.
