5ο Χρηματοοικονομικό Φόρουμ Θράκης
Σαμοθράκη 11 Οκτωβρίου 2014
Εισηγητής Δήμαρχος Σαμοθράκης Αθανάσιος Βίτσας
Τίτλος Εισήγησης:
«Η ταυτότητα της Σαμοθράκης και οι προοπτικές ανάπτυξής της».
Η Σαμοθράκη είναι ένα νησί μεσαίου μεγέθους σε σύγκριση με τα άλλα νησιά , μια κουκίδα στον Ευρωπαϊκό χάρτη και βρίσκεται στο ΒΑ άκρο του Αιγαίου Πελάγους στα ανατολικά όρια της Ευρώπης.
Έχει έκταση 178 τχ, 59 χιλ ακτών και πληθυσμό 2850 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Η Σαμοθράκη (δυσανάλογα με το μέγεθός της) είναι ένας τόπος με πολύ ισχυρή ταυτότητα, γνωστή πέρα από τα ελληνικά σύνορα.
Η ταυτότητά της έχει δύο χαρακτηριστικά:
Ιστορία - πολιτισμός & Περιβάλλον Φυσικοί πόροι
Η Σαμοθράκη κατοικείται από τα τέλη της 6ης χιλιετίας πχ μέχρι σήμερα. Γύρω στα 700 πχ οι Αιολείς από τα παράλια της Μικράς Ασίας χτίζουν την πόλη της Σαμοθράκης δίπλα σ’ ένα προελληνικό Ιερό μυστηριακής λατρείας.
Η λατρεία των «Μεγάλων Θεών» η ταυτότητα των οποίων παραμένει αινιγματική εξαιτίας του απόρρητου των μυστηρίων γνωστών ως «Καβείρια» ήταν θρησκευτικός θεσμός την εποχή εκείνη με διεθνή χαρακτήρα και μοναδικό στον τότε κόσμο χαρακτηριστικό της συμμετοχής χωρίς διακρίσεις.
Παγκόσμιο βέβαια στοιχείο ιστορικής ταυτότητας αποτελεί το άγαλμα της Νίκης αριστούργημα της Ελληνιστικής τέχνης του 2ου πχ αιώνα που βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου.
Η παρακμή του νησιού αρχίζει σταδιακά από το 8ο μχ αιώνα μετά τη καταστροφή του από σεισμό.
Η Σαμοθράκη είναι ο πρώτος Ευρωπαϊκός σταθμός του Αποστόλου Παύλου.
Το 1444 το νησί και τον αρχαιολογικό χώρο επισκέπτεται ο διάσημος ουμανιστής έμπορος της εποχής Κυριακός Αγκωνίτης, όταν στη Σαμοθράκη ηγεμόνευε η Γενοβέζικη οικογένεια Γκαττιλούζι η οποία κατασκεύασε τα τρία οχυρά στη Χώρα, Παλαιόπολη και Φονιά.
Η Σαμοθράκη γνώρισε σημαντική δημογραφική και οικονομική ακμή τον 18ο αιώνα η οποία διακόπηκε απότομα τον Σεπτέμβριο του 1821 όταν οι Τούρκοι σφαγιάζουν ολοκληρωτικά τον πληθυσμό.
Σημαντική προσωπικότητα στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας όχι μόνο για τη Σαμοθράκη αλλά σε Πανελλήνια κλίμακα υπήρξε ο Νικόλαος Φαρδύς το όνομα του οποίου τιμής ένεκεν δόθηκε στο Πνευματικό κέντρο του Δήμου μας.
Απελευθερώθηκε το 1912 και από τότε ξεκινά η σημερινή σύγχρονη περιπέτεια του τόπου με τελευταίο της χαρακτηριστικό την αιμορραγία της μετανάστευσης από τα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Η Φύση της είναι πλούσια ποιοτικά και ποσοτικά
Νησί ορεινό στο 80% της επιφάνειάς του γεωλογικά αποτελεί προέκταση του ορεινού όγκου της Ροδόπης με μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων ηφαιστειογενούς προέλευσης.
Το μεγάλο ύψος του νησιού, το γεωλογικό υπόστρωμα και η απομόνωσή του ευνόησαν την εξέλιξη τουλάχιστον 8 τοπικών ενδημικών ειδών φυτών. Πρόκειται για είδη που υπάρχουν μόνο στην Σαμοθράκη και πουθενά αλλού.
Συνολικά έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 962 είδη από τα οποία 20 είναι σπάνια και 14 είναι ελληνικά ενδημικά, 26 είδη ερπετών, 15 είδη θηλαστικών, 16 υγροτόπους και οικότοπους, με μεγάλη ποικιλία στο υποθαλάσσιο περιβάλλον της με δελφίνια, μεσογειακές φώκιες και περιστασιακή παρουσία της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta
Στην Σαμοθράκη έχουν καταγραφεί και περιγραφεί 16 τύποι οικοτόπων σύμφωνα με την Οδηγία 79/409 της Ε.Ε
Τα ζεστά ιαματικά νερά που διαθέτει η Σαμοθράκη , γνωστά από την αρχαιότητα πολύ υψηλής θερμοκρασίας και εξαιρετικής χημικής σύστασης. Υπάρχουν ενδείξεις πλούσιου γεωθερμικού πεδίου αποτελούν για το νησί μας μια όχι όσο θα έπρεπε αξιοποιημένη πηγή φυσικού πλούτου.
Πολλά επιφανειακά και υπόγεια νερά. Ενδεικτικά αναφέρω ότι έχει 61 ρυάκια 13 από τα οποία πηγάζουν πάνω από τα 1100 μ υψόμετρο, που δημιουργούν δεκάδες καταρράκτες.
Οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων είναι:
Κτηνοτροφία, Γεωργία, Αλιεία και βεβαίως ο Τουρισμός.
Υπάρχει παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος και τυριών, ελαιώνες με παραγωγή ελιάς και ελαιόλαδου, παραγωγή σταριού.
Ως προς τα είδη ο τόπος μας παράγει ή μπορεί να παράγει τα πάντα.
Σήμερα μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα μας η ανεργία στο νησί είναι μεγάλη κι από το ενεργό μέρος του πληθυσμού 60% περίπου είναι αυτοαπασχολούμενοι, το 45% απ’ αυτό απασχολείται στον πρωτογενή τομέα, και το υπόλοιπο κυρίως στον τριτογενή δηλαδή στον τουρισμό.
Όπως αντιλαμβάνεστε η οικονομική δραστηριότητα είναι περιορισμένη ωστόσο έχουμε την πεποίθηση ότι διαθέτουμε τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη στο μέλλον.
Ευτυχώς για μας το λάθος μοντέλο του πλουτισμού χωρίς όρους, που βασίζεται στην λεηλασία του φυσικού αποθέματος δεν άφησε ζημιές ανεπανόρθωτες στον τόπο μας.
Επιθυμούμε την ανάπτυξη, η οποία όμως να βασίζεται στην ορθολογική διαχείριση των φυσικών και ανθρώπινων πόρων σε πλαίσια αειφορίας και ποιότητας.
Πιστεύουμε ότι έχουμε πολύ σημαντικές προϋποθέσεις για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.
Ο Δήμος σήμερα,
έχει επιλέξει το μοντέλο της ήπιας ανάπτυξης που συνδυάζει αρμονικά τους φυσικούς κι ανθρώπινους πόρους με επεμβάσεις μικρού μεγέθους με και προτεραιότητα στην δημιουργία ή τηνανανέωση των βασικών υποδομών.
Επιδιώκει την ισορροπία στους παραγωγικούς τομείς με την προώθηση της αγροτικής βιολογικής παραγωγής σε συνδυασμό με και την ήπια τουριστική ανάπτυξη.
Απορρίπτουμε το οικονομικό μοντέλο που επικράτησε στη χώρα με την οριζόντια λογική «το μέλλον είναι ο τουρισμός» της μονοκαλλιέργειας στον αγροτικό τομέα τύπου «μόνο βαμβάκι" της επιδοτούμενης βιομηχανικής εγκατάστασης τύπου «αναπτυξιακός νόμος» που είχε ως αποτέλεσμα τη μη λειτουργία βιομηχανίας.
Πρέπει να σχεδιαστεί οικονομική ανάπτυξη με βασικέςαρχές την ισορροπία α-γενούς, β-γενούς και γ-γενούς τομέα, βασισμένη στις αρχές της ευημερία των κατοίκων στο σεβασμό της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειάς τους, και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Απορρίπτουμε τις ειδικές ή ελεύθερες οικονομικές ζώνες και κάθε τριτοκοσμικού τύπου μοντέλο. Οι Ε.Ο.Ζ. αποτελούν μια επιλογή που εκθέτει τους οικονομολόγους και δείχνει με τον πιό χαρακτηριστικό τρόπο το αδιέξοδο μιας παγκόσμιας οικονομικής πολιτικής, που, χωρίς να δίνει καμία προοπτική, μέσω των κρίσεων φτωχοποιεί και εξαθλιώνει τις κοινωνίες.Αντίθετα υιοθετούμε τον σχεδιασμό του δυτικοευρωπαϊκού παραδείγματος.
Οραματιζόμαστε τη Σαμοθράκη του 2025 με μόνιμο πληθυσμό διπλάσιο από τον σημερινό, να ευημερεί στον τόπο του γι αυτό είναι απαραίτητα:
1] Η θεσμική κατοχύρωση των χρήσεων γης
2] Η δημιουργία βασικών υποδομών περιβαλλοντικού χαρακτήρα όπως βιολογικοί καθαρισμοί, και σύγχρονη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
3]Επέκταση λιμανιού, δημιουργία μαρίνας, γιατί όχι και κατασκευή ενός μικρού αεροδρομίου και υδατοδρομίου
4]Ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής με αιχμή τα αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας
5]Επενδύσεις στον τουρισμό κλίμακας προσαρμοσμένης στον τόπο
6]Συγκοινωνία που να μας συνδέει ακτοπλοϊκά με τον κεντρικό κορμό της χώρας
7] Υγειονομική υποδομή που να καλύπτει πλήρως την α-βάθμια περίθαλψη
Αν στα παραπάνω συνυπολογιστεί η έρευνα του γεωθερμικού πεδίου, η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών, η αξιοποίηση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, η προστασία του δάσους από την υπερβόσκηση, η ορθολογική διαχείριση του υδάτινου πλούτου τότε μπορούμε να μιλούμε για ανάπτυξη.
Κυρίες και κύριοι
Οι κορυφαίοι σήμερα νησιωτικοί προορισμοί στην Ελλάδα φαίνεται να στερούνται προοπτικών λόγω υπερεκμετάλλευσης. Κάποια άλλα νησιά έχουν όλες τις προϋποθέσεις να αναδειχθούν στο κοντινό μέλλον. Η Σαμοθράκη λόγω των δυνατοτήτων της θα είναι ανάμεσα σ αυτά. Πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη που έκαναν αλλού και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες.
Ευχαριστώ πολύ.
Σελίδα Δήμου Σαμοθράκης
