Τα σκουπίδια της Σαμοθράκης
Σήμερα βλέπουμε δέκα χρόνια μετά τη χρονιά που είχαμε το μεγάλο πρόβλημα με τα σκουπίδια στο νησί, η κατάσταση να συνεχίζεται, δηλαδή να μεταφέρονται τα σκουπίδια με το πλοίο και παρά τη βελτίωση στα συνεργεία καθαριότητας η γενική εικόνα να μην είναι ικανοποιητική.
Επειδή και σήμερα η διαχείρηση των απορριμάτων για τη Σαμοθράκη αποτελεί ένα διαρκέςοξυμένο πρόβλημα ας θυμηθούμε τι έγινε μεχρι σήμερα στο νησί μεταπολεμικά γι' αυτό το ζήτημα.
Μέχρι το 1950 καθώς τα σκουπίδια ήταν κυρίως ζωικά απόβλητα, υπήρχαν ελάχιστα πλαστικά και μεταλλικά αντικείμενα, οικοδομικά υλικά και φυτικά υπολλείματα δεν δημιουργούσαν πρόβλημα, τα μαγαζιά είχαν ελάχιστες χαρτινες σακούλες και εφημερίδες και τα αποφάγια λίγα για τα σκυλιά και τις γάτες, η φύση μπορούσε και ανταποκρινόταν στις τότε συνθήκες .
Για πρώτη φορά εμφανίστηκε το προβλημα στην Πρωτεύουσα, στη Χώρα καθώς ο οικισμός είχε δύο με τρεις χιλιάδες κόσμο, υπήρχαν πολύ λίγες τουαλέτες και τα δυο ρέματα που διέσχιζαν το χωριό φιλοξενούσαν> διάφορα σκουπίδια και κυρίως περιττώματα όπως και οι <κοίλες > που βρισκόταν βόρεια στους δυο μαχαλάδες.
'Ετσι δημιουργήθηκε το 1951 από την κοινότητα το πρώτο <απορριμματοφόρο> δηλαδή το άλογο με τα κασάκια του μπαρμπα -Παναγιώτη Χαλκιά που μάζευε ό,τι μπορούσε και τα πήγαινε στα βόρεια της Σαμοθράκης. Παράλληλα έγινε το πρώτο αποχετευτικό έργο στο νησί πάνω από τα δυο ρέματα.Το σύστημα αυτό φαίνεται πως κράτησε πολλά χρόνια, μέχρι περίπου το 1980-82 και πάλι από τον τότε πρόεδρο δημιουργήθηκαν οι δυο σκουπιδότοποι καύσεως, στην Καμαριώτισσα και στα Θέρμα, όπως προέβλεπε η τότε νομοθεσία και πάρθηκε το πρώτο μηχανοκίνητο όχημα για την αποκομιδή των σκουπιδιών.Το σύστημα αυτό για 15 χρόνια λειτούργησε ικανοποιητικά αλλά με την αύξηση και την πολυπλοκότητα των απορριμμάτων, κυρίως πλαστικών, άρχισε να γίνεται επικίνδυνο κι έτσι άρχισε ο σχεδιασμός για ΧΥΤΑ και χώρους για μπάζα.
Το 2000 εξαγγέλθηκε μετά από απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ το πρόγραμμα του περιφεριακού σχεδιασμού διαχείρησης απορριμάτων που προέβλεπε για τη Σαμοθράκη ΧΥΤΑ, όπως και σ' όλους τους νομούς και στην Ξάνθη κεντρικό εργοσστάσιο επεξεργασίας των απορρριμάτων. Υδρύθηκε η ΔΗΑΜΑΘ που μέχρι σήμερα διαχειρίστηκε πολλές χιλιάδες ευρώ και για τη Σαμοθράκη εδώ και 12 χρόνια αποφάσισε τη μεταφορά σκουπιδιών στην Κομοτηνή και κατασκευάστηκε ο ΣΜΑ στο χώρο που ήταν για ΧΥΤΑ.
Ξεκίνησε η ανακύκλωση σύμφωνα με το σχεδιασμό της Περιφέρειας και του Δήμου και η προσπάθεια δημιουργίας ΧΥΤΗ, ένα μεγάλο ζήτημα που το έχουμε ακόμη μπροστά μπροστά μας.Έχουν σχεδιαστεί τα πράσινα σημεία για την ανακύκλωση τα οποία ακόμη δεν έχουν υλοποιηθεί και για τα επόμενα χρόνια έχει εξαγγελθεί η χρηματοδότηση μελέτης για ΧΥΤΗ χωρίς να φαίνεται σύντομα κάτι ουσιαστικότερο.Στο Δήμο υπάρχει εδώ και χρόνια ολοκληρωμένη μελέτη διαχείρησης απορριμάτων η οποία εφαρμόζεται αποσμασματικά.
Μέχρι το 2006 που ήμουν δήμαρχος κατέθεσα πλήρη φάκελο μελέτης για ΧΥΤΑ και για αποκατάσταση των υπάρχοντων χώρων αποκομιδής σκουπιδιών και μπαζών. Η περιοχή <Τούρλι > είχε επιλεγεί για μπαζότοπος γιατί από τα έργα του λιμανιού είχε αλλοιωθεί η φυσιογνωμία του λόφου και έπρεπε να αποκατασταθεί με εναπόθεση καθαρών μπαζών και μετά έγινε η αποκατάστσσή του και η παύση λειτουργίας.
Επίσης η περιοχή της Σκλαβούνας που ήταν μπαζότοπος αποκαταστάθηκε κι έπαψε η λειτουργεία της.
Το 2008 περίπου οξύνθηκε το πρόβλημμα καθώς έιχε απομείνει προσωρινά ανοιχτός για σκουπίδια ο χώρος στα Θέρμα και η αντίδραση των κατοίκων τόσο στα Λουτρά όσο και στα Αλώνια και σ' άλλες περιοχές, δεν έδινε τη δυνατότητα διαχείρησης των απορριμάτων κι έτσι τα σκουπίδια άρχισαν να γεμίζουν το νησί και μάλιστα σε θερινούς μήνες.Η κατάσταση ήταν απαρράδεκτη. Γίνανε πολλές προσπάθειες από τη Δημοτική αρχή για να βρεθεί λύση, χωρίς αποτέλεσμα.Απλώς άρχισε η πρώτη μεταφορά σκουπιδιών στην Κομοτηνή και το 2010 δημιουργήθηκε και λειτούργησε ο σημερινός ΣΜΑ με τρόπο υποδειγματικό και άρχισε και η μελέτη του νέου ΧΥΤΥ.
Μέχρι σήμερα καθώς ο Δήμος εφοδιάστηκε με τα απαραίτητα οχήματα απο τη ΔΗΑΜΑΘ και έχει αναθέσει ένα μέρος σε ιδιωτική εταιρεία με σχετικά θετικά αποτελέσμστα τόσο στην αποκομιδή όσο και στην ανακύκλωση , παραμένει το πρόβλημα της συνεχούς οικονομικής αιμορραγίας, τα λειτουργικά προβλήματα της μεταφοράς (πλοίο-οχήματα) , ενώ η εικόνα του νησιού δεν είναι ανάλογη με το φυσικό της περιβάλλον, καθώς παλλαπλασιάστηκε η άναρχη εναπόθεση διαφόρων σκουπιδιών σε φυσικούς χώρους. ’ρα, το πρόβλημα είναι μπροστά μας και χρειάζεται άμεσα δρομολόγηση οριστικών και αποτελεσματικών λύσεων.
Αεροδρομιο στη Σαμοθρακη
Μέχρι το 1980 καθώς το οδικό δίκτυο ήταν σε πρωτόγονη σχεδόν μορφή, και λιμάνι υπήρχε μόνο το παλιό της Καμαριώτισσας, για όσους το θυμούνται,δεν μπορούσε φυσικά να γίνει λόγος για κατασκευή αεροδρομίου.
Το 1983/85 με την κατάρτηση του ειδικού προγράμματος ανάπτυξης Σαμοθράκης
(Γ. Γεννηματάς, Γ. Αρσένης , Μ. Χανός, Γ. Χανός, Ι. Παπαδόπουλος, Δημητριάδης Νομάρχης Έβρου, Τομπαϊδης και Κ. Σταφυλάς απο το γραφείο ανάπτυξης Ν.Έβρου(
που ήταν η απαρχή όλων των έργων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα ή κι αυτών που δε γίνανε προτάθηκε (ΛιβαδάςΠρ. ΤΥΔΚ(, η κατασκευή μικρόύ αεροδρομίου στην περιοχή <Λιβάδι> και ξεκίνησε η μελέτη του έργου.Το 1988 ο τότε δήμαρχος Σαμοθράκης δεν έστειλε την απαραίτητη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθώς υοήρχαν αντιρρήσεις(ως συνήθως( από καλλιεργητές.Το ζήτημα ξεχάστηκε και όταν πρωτοβγήκα δήμαρχος,το 1999, μετά από μία ιδιωτική επίσκεψη του τότε υπουργού συγκοινωνιών Τ. Μαντέλη τον οποίο γνώρισα και τον ξενάγησα στο νησί, αποφασίστηκε η κατασκευή μεγάλου αεροδρομίου στη Σαμοθράκη, παράλληλα με το αεροδρόμιο της Ιθάκης, που ήταν η πατρίδα του.Πολύ γρήγορα έστειλα κλιμάκια ειδικών, που έκαναν τις απαραίτητες προκαταρκτικές εργασίες, επέλεξαν με βάση τα ανεμολογικά δεδομένα του νησιού τις πιθανές θέσεις , ανατέθηκε η προμελετη του έργου στο Πολυτεχνείο της Αθήνας, δόθηκαν οι εντολές στην Υ.Π.Α και ανέλαβε ο Δήμος Σαμοθράκης την παραγωγή της μελέτης σκοπιμότητας του έργου.(Στ. Ζαντανίδης( νυν αερολιμενάρχης Αλεξανδρούπολης.(Μέσα σε τρεις μήνες είχε ολοκληρωθεί η πρώτη φάση.
Στη συνέχεια το υπουργείο ανέλαβε ο Χ.Βερελής ο οποίος καταρχήν ήταν αρνητικός στη συνέχιση του έργου, για προσωπικούς λόγους.Με παρέμβαση δική μου και του Απ. Φωτιάδη άλλαξε γνώμη, έβαλε το θέμα στην κυβερνητική επιτροπή, το υπέγραψε ο τότε πρωθυπουργός Κ. Σιμήτης, ήρθε προσκεκλημμένος στη γιορτή των ΠέντεΝεομαρτύρων όπου το εξείγγελε επίσημα και έδωσε αντολή για τις απαραίτητες μελέτες (μελέτη χωροθέτησης/μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων(
Στη συνέχεια ο νέος πρωθυπουργός Κ Καραμανλής που επισκέφτηκε αμέσως τη Σαμοθράκη , υιοθέτησε τη συνέχιση του έργου και το εξείγγηλε μαζί με το νέο Γυμνάσιο/Λύκειο. Ο αρμόδιος υπουργός κ.Λιάπης και ο γενικός γραμματέας κ. Σταμάτης διετάχθησαν να ολοκληρώσουν τη μελέτη ωρίμανσης του έργου.
Δυστυχώς με το νόμο Σουφλιά για δημοπρατήσεις έργων και αναθέσεις, δεν μπορούσε να γίνει ανάθεση της μελέτης στο Πολυτεχνείο και μετά δύο χρόνια κατέστη δυνατή η δημοπράτηση της μελέτης.Στη συνέχεια είχαμε αλλαγές της ηγεσίας του υπουργείου και τελικά επί υπουργείας του Κ. Χατζηδάκη και αναθεώρηση του αρχικού προυπολογισμού από 13,5 εκ.στα 15,5 εκ.Ευρώ πάγωσε το έργο με επίκληση αδυναμίας πιστώσεων προς το παρόν.(υπάρχει σχετικό έγγραφο(
Στη συνέχεια το 2011 έγινε νέα προσπάθεια(υπ. Ν. Σηφουνάκης( που δεν πρόλαβε
να προχωρήσει.Έπειτα είχαμε τα χρόνια του μνημονίου.
Το 2014 ανέλαβε υπουργός υποδομών ο Μ.Χρυσοχοϊδης με τον οποίο έχω προσωπική σχέση και με την ευκαιρία του μεγάλου σεισμού, το καλοκαίρι του 2014 και της θεομηνείας στην περιοχή Κοιτάδας-Αμμου, ήρθε στο νησί ,διαπίστωσε ο ίδιος την αναγκαιότητα κατασκευής μεγάλου αεροδρομίου, ενέκρινε τη θέση που θα γινόταν και υποσχέθηκε επίσης 500.000 Ευρώ για αποκατάσταση του οδικού δικτύου και 500.000 Ευρώ για τις μελέτες των λιμανιών Καμαριώτισσας και Θέρμων. Όλα αυτά τα ανακοίνωσε στα μέσα ενημέρωσης της Αλεξανδρόυπολης.
Το 1915 είχαμε νέα κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός υποδομών Γ.Σπίρτζης το εξείγγηλε ως ώριμο έργο-μελέτη κατασκευή, κατά την επίσκεψή του στην Αλεξανδρούπολη.
Το μεγάλο αυτό έργο για τη Σαμοθράκη δυστυχώς δεν υιοθετήθηκε ούτε από το Δήμαρχο ούτε από το πολιτικό κατεστημένο σήμερα.Τέσσερα χρόνια τώρα στο μόνο που αναφέρθηκε ο δήμαρχος για το αεροδρόμιο είναι ότι αποτελεί πλέον όνειρο θερινής νυχτός.Αλήθεια είναι δικό του συμπέρασμα ή του το είπανε άλλοι;Αλίμονο αν για τέτοια μεγάλα ζητήματα για ένα νησί δεν κάνουμε συνέχεια τους αγώνες που πρέπει. Δυστυχώς χάθηκε αυτά τα χρόνια η ευκαιρία καθώς το υπουργείο υποδομών διέθετε τις απαιτούμενες πιστώσεις αλλά εδώ και ένα χρόνο επιπλέον παρουσιάστηκε ιδιαίτερο πρόβλημα στις χρηματοδοτήσεις νέων αεροδρομίων από οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει σχέση με την πώληση πολλών ελληνικών αεροδρομίων.
Τώρα για το μέλλον χρειάζεται μεγαλύτερος αγώνας σε υψηλά πολιτικά κλιμάκια και φυσικά να απαντήσουμε αν το θέλουμε και πόσο.
