Έκδηλη είναι η ανησυχία για τη χαρακτηριστική καθυστέρηση που παρουσιάζει η έναρξη των διαδικασιών για την υποβολή της φετινής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης σε σχέση με πέρσι, όταν οι πύλες του ΟΣΔΕ είχαν ανοίξει ήδη από τις 23 Φεβρουαρίου. Για το έτος 2019 όχι μόνο έχει παρέλθει ο Φεβρουάριος και εκπνέει σε λίγες ημέρες ο Μάρτιος, αλλά σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Αθανάσιο Καπρέλη, «στόχος είναι η συλλογή των δηλώσεων να ξεκινήσει στις 2 με 4 Απριλίου».
Τα μηνύματα πάντως που έρχονται τις τελευταίες ημέρες από τα Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ) δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για την πορεία της φετινής διαδικασίας, εκφράζοντας ταυτόχρονα και έντονη δυσαρέσκεια προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ.
Όπως εξηγούν, η συλλογή των δηλώσεων όχι μόνο δεν έχει ξεκινήσει, αλλά καμία επίσημη ενημέρωση δεν έχει γίνει από το υπουργείο προς τους παραγωγούς και προς τους πιστοποιημένους φορείς που αναλαμβάνουν το έργο της υποβοήθησης της συμπλήρωσης των δηλώσεων.
Όπως εξηγούν, η συλλογή των δηλώσεων όχι μόνο δεν έχει ξεκινήσει, αλλά καμία επίσημη ενημέρωση δεν έχει γίνει από το υπουργείο προς τους παραγωγούς και προς τους πιστοποιημένους φορείς που αναλαμβάνουν το έργο της υποβοήθησης της συμπλήρωσης των δηλώσεων.
Πισωγύρισμα
Οι περισσότεροι κάνουν λόγο για «πισωγύρισμα», και όχι άδικα, αφού το 2018 η έναρξη της υποβολής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης πραγματοποιήθηκε την 23η Φεβρουαρίου (έναν μήνα δηλαδή πριν σε σχέση με τη σημερινή ημερομηνία), γεγονός που συνέβαλε και στην απόλυτα επιτυχημένη πληρωμή των αγροτικών επιδοτήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς που πέρυσι τέτοιο καιρό έδιναν τα εύσημα στον ΟΠΕΚΕΠΕ και το ΥΠΑΑΤ για τον έγκαιρο προγραμματισμό, φέτος εμφανίζονται απογοητευμένοι και προβληματισμένοι για το χρονικό διάστημα που τελικά θα απομείνει. Επιπλέον, κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά εάν θα δοθεί και φέτος παράταση, και μάλιστα διάρκειας ενός μηνός όπως την περσινή χρονιά, με αποτέλεσμα ο χρόνος μέχρι τη 15η Μαΐου –οπότε και λήγει κανονιστικά η περίοδος συλλογής των δηλώσεων– να είναι ήδη από τώρα ασφυκτικός.
Αρχές Απριλίου
Μιλώνταςας στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Αθανάσιος Καπρέλης, εξηγεί ότι η καθυστέρηση αυτή οφείλεται σε διαδικαστικά θέματα κυρίως τεχνικής φύσεως, και πως στόχος είναι έως τις 2 με 4 Απριλίου οι πύλες να ανοίξουν. «Πράγματι είναι σωστό η έναρξη της υποβολής δηλώσεων να γίνεται όσο πιο νωρίς μπορούμε, ωστόσο πιστεύω ότι δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα» σημειώνει, εξηγώντας ότι αφενός κατά το παρελθόν υπήρξαν χρονιές που οι πύλες άνοιξαν και μετά τα μέσα Απριλίου και η συλλογή δηλώσεων έγινε με επιτυχία, αφετέρου πέρσι και παρά το γεγονός ότι η έναρξη της διαδικασίας έγινε νωρίτερα, «πριν από τα μέσα Μαρτίου δεν είχαν ενεργοποιηθεί όλοι οι φορείς».
Από την πλευρά τους, πάντως, οι επικεφαλής των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) τονίζουν πως αδυνατούν να σχεδιάσουν τη στελέχωση των φορέων τους, την οργάνωση των σημείων υποδοχής, καθώς δεν έχουν καμία εικόνα για το πότε θα ξεκινήσει το έργο και πόσο χρόνο θα έχουν τελικά στη διάθεσή τους.
Σε αναμονή και οι εποχικοί
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι αυτήν τη στιγμή περισσότεροι από 5.000 εποχικοί απασχολούμενοι στο έργο είναι σε αναμονή, καθώς κανένα ΚΥΔ δεν αναλαμβάνει το κόστος εκπαίδευσης και απασχόλησης χωρίς να γνωρίζει τον χρονοπρογραμματισμό του έργου. Επιπλέον, έκδηλη είναι η ανησυχία έμπειρων υπηρεσιακών στελεχών του έργου, με δεδομένο ότι ο περιορισμός του χρόνου υποβολής των δηλώσεων οδηγεί αναπόφευκτα σε φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού, λάθη και χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών, τα οποία και έχουν επιπτώσεις στις πληρωμές των ενισχύσεων.
Χαρακτηριστική είναι η προσεκτική απάντηση του διευθυντή Έργου ΟΣΔΕ της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Δημήτρη Καπνιά, στη σχετική μας ερώτηση για την έναρξη του έργου: «Δυστυχώς φαίνεται ότι υπάρχει καθυστέρηση στον σχεδιασμό του έργου από το ΥΠΑΑΤ. Εμείς από την πλευρά μας έχουμε κάνει εδώ και μήνες όλη την προετοιμασία που απαιτεί ο ρόλος μας και είμαστε σε πλήρη εγρήγορση ώστε να ανταποκριθούμε όσο πιο άμεσα γίνεται, όταν το ΥΠΑΑΤ και ο ΟΠΕΚΕΠΕ μας ενημερώσουν για τον σχεδιασμό τους. Ευελπιστούμε ότι σύντομα θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός του έργου».
Φόρτος εργασίας
Ο όγκος εργασιών στο οποίο θα κληθεί να ανταπεξέλθει το προσωπικό των ΚΥΔ της χώρας μπορεί να διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, εν τούτοις απαιτεί σε όλες τις περιπτώσεις τον ίδιο βαθμό εγρήγορσης, ευθύνης και αποτελεσματικότητας. Διότι, στην Ελλάδα, η συλλογή των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα έργα που υλοποιούνται κάθε χρόνο, µε δεδοµένο ότι ο αριθµός των αγροτικών εκµεταλλεύσεων είναι εξαιρετικά µεγάλος, καθώς ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες, και η γεωµορφολογία της χώρας ιδιαίτερα δύσκολη. Την ίδια ώρα, δεν είναι λίγοι οι φορείς, οι οποίοι εξυπηρετούν παραγωγούς και με την κατάρτιση φακέλου για το Κτηματολόγιο της περιοχής τους.
«Αυτήν τη στιγμή και με δεδομένο ότι ο Νομός Μεσσηνίας βρίσκεται στο σύνολό του στη διαδικασία της κτηματογράφησης, οι περισσότεροι παραγωγοί βρίσκονται σε έναν αναβρασμό και τις τελευταίες εβδομάδες ρωτάνε επίμονα πότε θα ανοίξει η πλατφόρμα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση Μεσσηνίας» και υπεύθυνος του έργου ΟΣΔΕ τα έτη 2017 και 2018, Γιάννης Πάζιος. Και συμπληρώνει: «Αλλά και εμείς από την πλευρά μας είμαστε ιδιαίτερα προβληματισμένοι, καθώς έχουμε φτάσει τέλη Μαρτίου και δεν έχουμε ακόμα μία ημερομηνία για το πότε ανοίγει το έργο. Ανησυχούμε ως προς τον σχεδιασμό μας, για το πώς δηλαδή θα εξυπηρετήσουμε τους παραγωγούς».
Όπως μας εξηγεί, τα τελευταία δύο χρόνια, η συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών στην περιοχή είχε εξυπηρετηθεί χωρίς αναμονή και ταλαιπωρία έως τις 15 Μαΐου. «Για παράδειγμα πέρσι, από τις 26/2 έως τις αρχές Απριλίου είχαμε εξυπηρετήσει περίπου 12.000 παραγωγούς και μέσα στον Απρίλιο άλλους 10.000 περίπου. Χαρακτηριστικά, κατά την περίοδο της παράτασης που δόθηκε έως τον Ιούνιο, εξυπηρετήσαμε 2.000 άτομα», υπενθυμίζοντας ότι τόσο το 2017 όσο και το 2018 είχε προκληθεί αναταραχή στους παραγωγούς, λόγω του νόμου Κατρούγκαλου και των δασικών χαρτών.
Μεταβιβάσεις δικαιωμάτων, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα κ.ά. έρχονται, μεταξύ άλλων, να προστεθούν στον όγκο εργασίας, εξηγεί από την πλευρά του ο Θανάσης Φωλίνας, υπεύθυνος γεωπόνος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γρεβενών. Ο ίδιος υπογραμμίζει τις ιδιαιτερότητες της Βόρειας Ελλάδας ως προς τον αριθμό των αγροτεμαχίων και των καλλιεργειών, που κατά τη διαδικασία της υποβολής απαιτούν πολλές ώρες εργασίας.
Προβληματισμένος εμφανίζεται και ο ο πρόεδρος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας, Θανάσης Τσιοτίνας. «Αυτή η καθυστέρηση του ΥΠΑΑΤ δημιουργεί πολύ μεγάλο πρόβλημα, καθώς στο ελάχιστο διάστημα που απομένει θα κληθούν οι συνεταιρισμοί και οι πύλες να οριστικοποιήσουν δηλώσεις 650.000 περίπου παραγωγών», σημειώνει. Και συμπληρώνει: «Θα μπορούσε να είχε ακολουθηθεί η περσινή συνταγή, που έδωσε περισσότερο χρόνο σε γεωργούς και κτηνοτρόφους για να υποβάλουν τις δηλώσεις τους, και συνέβαλε στην ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας».
Στο ερώτημα εάν και φέτος θα δοθεί παράταση, κανείς, ούτε και ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί αυτή την στιγμή να απαντήσει. «Το ερώτημα που τίθεται φέτος είναι άλλο» σημειώνει ο κ. Πάζιος. «Εάν δοθεί παράταση, αυτός ο χρόνος θα επαρκεί;».