Όσο δύσκολο κι αν φαντάζει τόσο απαραίτητο είναι να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για τα νέα μέτρα που θα πρέπει να ακολουθήσουν μαζί με το άνοιγμα των σχολείων. Πέραν από το σχολείο που θα ενημερώσει και εφαρμόσει τα νέα μέτρα συμπεριφοράς των μαθητών χρειάζεται κι εμείς οι γονείς ναπνα ταετα προετοιμάσουμε πριν επιστρέψουν στο σχολείο, ιδιαίτερα τα μικρότερα παιδιά που δεν έχουν την ωριμότητα να κατανοήσουν την σοβαρότητα κάποιων καταστάσεων. Τα παρακάτω 5 βήματα θα σας βοηθήσουν να του επικοινωνήσετε τους κανόνες πιο αποτελεσματικά ώστε όχι απλώς να τους ακούσει αλλά να τους ακολουθήσει και να τους τηρήσει!
Βοηθήστε το να κατανοήσει
Από τις έρευνες γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι ακολουθούν κάποιον κανόνα περισσότερο όταν έχουν κατανοήσει την χρησιμότητά του. Όταν λοιπόν γνωρίζει το παιδί μας τους λόγους για τους οποίους πρέπει να κάνει ή να μην κάνει κάτι, του είναι πολύ πιο εύκολο να αποδεχτεί και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση.
Από τις έρευνες γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι ακολουθούν κάποιον κανόνα περισσότερο όταν έχουν κατανοήσει την χρησιμότητά του. Όταν λοιπόν γνωρίζει το παιδί μας τους λόγους για τους οποίους πρέπει να κάνει ή να μην κάνει κάτι, του είναι πολύ πιο εύκολο να αποδεχτεί και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση.
Κάντε το πραγματικό
Για να πετύχετε το παραπάνω θα σας βοηθήσει να δώσετε στο παιδί παραδείγματα που να είναι κοντά στην δική του πραγματικότητά. Θεωρίες και γενικεύσεις τύπου «είναι σωστό», «υπάρχει κίνδυνος» «να είσαι υπεύθυνος» δεν είναι από μόνες τους κοντά στην πραγματικότητα του παιδιού. Δώστε στο παιδί απλά και περιγραφικά παραδείγματα. Όπως ο φίλος τους ή τα αδέρφια του φίλου του που μπορεί να έχουν άσθμα ή κάποιο άλλο θέμα υγείας και να κινδυνεύουν. Άρα υπάρχουν πιθανότητες να γίνει και το ίδιο μεταδότης του ιού και να κινδυνέψει κάποιος άλλος εξ’ αιτίας του. Ρωτήστε το αν θα του άρεσε αυτό. Τα παραδείγματα αυτά θα το βοηθήσουν να κάνει «εικόνα» μία πιθανή πραγματικότητα. Κάτι λοιπόν που μπορώ να το «δω» και να το κατανοήσω είναι πολύ πιο πιθανό να το σεβαστώ, να το αποδεχτώ και να το εφαρμόσω. Δώστε του να καταλάβει ότι η ατομική ευθύνη είναι και συλλογική ευθύνη. Είναι μία ευκαιρία να μάθουν τα παιδιά μας να λειτουργούν μέσα σε ένα σύνολο, να έχουν ενσυναίσθηση για τον συνάνθρωπό τους και να ξεφύγουν λίγο από τον εγωκεντρισμό τους.
Για να πετύχετε το παραπάνω θα σας βοηθήσει να δώσετε στο παιδί παραδείγματα που να είναι κοντά στην δική του πραγματικότητά. Θεωρίες και γενικεύσεις τύπου «είναι σωστό», «υπάρχει κίνδυνος» «να είσαι υπεύθυνος» δεν είναι από μόνες τους κοντά στην πραγματικότητα του παιδιού. Δώστε στο παιδί απλά και περιγραφικά παραδείγματα. Όπως ο φίλος τους ή τα αδέρφια του φίλου του που μπορεί να έχουν άσθμα ή κάποιο άλλο θέμα υγείας και να κινδυνεύουν. Άρα υπάρχουν πιθανότητες να γίνει και το ίδιο μεταδότης του ιού και να κινδυνέψει κάποιος άλλος εξ’ αιτίας του. Ρωτήστε το αν θα του άρεσε αυτό. Τα παραδείγματα αυτά θα το βοηθήσουν να κάνει «εικόνα» μία πιθανή πραγματικότητα. Κάτι λοιπόν που μπορώ να το «δω» και να το κατανοήσω είναι πολύ πιο πιθανό να το σεβαστώ, να το αποδεχτώ και να το εφαρμόσω. Δώστε του να καταλάβει ότι η ατομική ευθύνη είναι και συλλογική ευθύνη. Είναι μία ευκαιρία να μάθουν τα παιδιά μας να λειτουργούν μέσα σε ένα σύνολο, να έχουν ενσυναίσθηση για τον συνάνθρωπό τους και να ξεφύγουν λίγο από τον εγωκεντρισμό τους.
Προετοιμάστε το
Πείτε τους ότι κάποια παιδιά ίσως αθετήσουν τους κανόνες ή πούνε ότι δεν φοβούνται, ακόμα και πως δεν υπάρχει καν ο ιός. Εξηγήστε τους ότι η κάθε οικογένεια μπορεί να έχει άλλες απόψεις ή να μην έχουν καταλάβει αυτά τα παιδιά τους λόγους των νέων κανόνων και ότι καλά θα κάνουν να τα αγνοήσουν κι όχι να τα μιμηθούν. Εάν αυτό συμβεί, το παιδί σας θα είναι προετοιμασμένο και θα αισθανθεί εμπιστοσύνη και σιγουριά να ακολουθήσει αυτά που του είπατε αφού εσείς «ξέρετε»!
Πείτε τους ότι κάποια παιδιά ίσως αθετήσουν τους κανόνες ή πούνε ότι δεν φοβούνται, ακόμα και πως δεν υπάρχει καν ο ιός. Εξηγήστε τους ότι η κάθε οικογένεια μπορεί να έχει άλλες απόψεις ή να μην έχουν καταλάβει αυτά τα παιδιά τους λόγους των νέων κανόνων και ότι καλά θα κάνουν να τα αγνοήσουν κι όχι να τα μιμηθούν. Εάν αυτό συμβεί, το παιδί σας θα είναι προετοιμασμένο και θα αισθανθεί εμπιστοσύνη και σιγουριά να ακολουθήσει αυτά που του είπατε αφού εσείς «ξέρετε»!
Περιγράψτε τη νέα συμπεριφορά
Εξηγήστε στο παιδί σας τι πρέπει να κάνει. Συνοψίστε δίνοντάς του σαφείς οδηγίες για το πως θα συμπεριφερθεί. Όχι, δεν αυτονόητο! Είναι σημαντικό να περιγράψετε ακριβώς το τι χρειάζεται να κάνει, δηλαδή να κρατάει τις αποστάσεις, να πλένει χέρια ακόμα και πώς να χρησιμοποιεί τις τουαλέτες του σχολείου και πώς να συμπεριφέρεται στο σχολικό ή ό,τι άλλο ορίζουν οι ειδικοί.
Εξηγήστε στο παιδί σας τι πρέπει να κάνει. Συνοψίστε δίνοντάς του σαφείς οδηγίες για το πως θα συμπεριφερθεί. Όχι, δεν αυτονόητο! Είναι σημαντικό να περιγράψετε ακριβώς το τι χρειάζεται να κάνει, δηλαδή να κρατάει τις αποστάσεις, να πλένει χέρια ακόμα και πώς να χρησιμοποιεί τις τουαλέτες του σχολείου και πώς να συμπεριφέρεται στο σχολικό ή ό,τι άλλο ορίζουν οι ειδικοί.
Αποφύγετε
Τον πανικό, τον εκφοβισμό, την υστερία. Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε σοβαροί, μετρημένοι αλλά και ψύχραιμοι. Ας έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν πιθανότητες, τα παιδιά, να μην ακολουθήσουν όσα τους πούμε. Όμως αν τα μαλώσουμε ή τα ακυρώσουμε λέγοντας «πάντα κάνεις του κεφαλιού σου» τότε ποτέ δεν θα μπούνε στο κόπο να τα κάνουν. Χρειάζεται να τα ενισχύσουμε. Δηλαδή να πούμε ότι «ίσως δεν το έκανες σωστά αλλά πιστεύω ότι σιγά-σιγά θα τα καταφέρεις».
Αυτή η πανδημία είναι μία πρόκληση να γίνουμε καλύτεροι γονείς και να δούμε τελικά τα νέα δεδομένα στη ζωή μας ως ευκαιρία για να «χτίσουμε» νέες δεξιότητες στα παιδιά μας.Τον πανικό, τον εκφοβισμό, την υστερία. Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε σοβαροί, μετρημένοι αλλά και ψύχραιμοι. Ας έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν πιθανότητες, τα παιδιά, να μην ακολουθήσουν όσα τους πούμε. Όμως αν τα μαλώσουμε ή τα ακυρώσουμε λέγοντας «πάντα κάνεις του κεφαλιού σου» τότε ποτέ δεν θα μπούνε στο κόπο να τα κάνουν. Χρειάζεται να τα ενισχύσουμε. Δηλαδή να πούμε ότι «ίσως δεν το έκανες σωστά αλλά πιστεύω ότι σιγά-σιγά θα τα καταφέρεις».
Γράφει η Μαργαρίτα Γερμάνη, M.A., E.C.P.
ygeiamou.gr
H επιστροφή στο σχολείο είναι μία νίκη στην πανδημία – Ψυχολόγος συμβουλεύει γονείς και μαθητές
«Πρώτη μέρα στο σχολείο», όπως φώναζε και ο Νέμο στην ομότιτλη ταινία, για πολλούς μικρούς μαθητές η Δευτέρα.
Η επιστροφή στο σχολείο αποτελεί θεωρητικά άλλο ένα βήμα επιστροφής στην κανονικότητα, μια νίκη απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊού και του εγκλωβισμού που αυτός επέβαλε. Ενώ τα πιο πάνω σίγουρα ισχύουν, το άνοιγμα των σχολείων για τα πιο μικρά παιδιά σε καμία περίπτωση δεν σηματοδοτεί την επιστροφή στην ανέφελη κατάσταση προ κορωνοϊού.
Αν και η προσέλευση αναμένεται να είναι περιορισμένη, καθώς αρκετοί γονείς θα προτιμήσουν τη λύση της τηλεδιδασκαλίας, υπάρχουν και αρκετοί που θα στείλουν τα παιδιά στο σχολείο, καθώς εργάζονται και έχουν ήδη εξαντλήσει τις άδειες και τους γνωστούς τους για φύλαξη των παιδιών.
Μαθητές και γονείς θα πρέπει να συνηθίσουν μια εντελώς διαφορετική σχολική καθημερινότητα, με μέτρα, χωρίς αγκαλιές και παιχνίδια σώμα με σώμα, δίχως γιορτές αποφοίτησης με όλα τα παιδικά χεράκια ενωμένα για τη χαρακτηριστική φωτογραφία της χρονιάς.
Τα πρωτάκια στο σχολείο με αποστάσεις, γίνεται;
Μαθητές και γονείς θα πρέπει να συνηθίσουν μια εντελώς διαφορετική σχολική καθημερινότητα, με μέτρα, χωρίς αγκαλιές και παιχνίδια σώμα με σώμα, δίχως γιορτές αποφοίτησης με όλα τα παιδικά χεράκια ενωμένα για τη χαρακτηριστική φωτογραφία της χρονιάς.
Τα πρωτάκια στο σχολείο με αποστάσεις, γίνεται;
«Ερωτήσεις του τύπου: «Μα πώς να πεις σε μικρά παιδιά να μην ακουμπιούνται; Πώς θα γίνει με τα πρωτάκια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας;» ανακύπτουν συνέχεια σε συζητήσεις ανάμεσα σε προβληματισμένους και αγχωμένους γονείς. Αρχικά είναι χρήσιμο να θυμίσουμε ότι πρόκειται για μια νέα μετάβαση, την οποία καλούνται να κάνουν όλοι, μικροί μεγάλοι.
Ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του πολύ συχνά έρχεται αντιμέτωπος με μεταβάσεις, με αλλαγές στις οποίες καλείται να προσαρμοστεί – πράγματα που μας είναι γνωστά μέσα από τη θεωρία του Δαρβίνου»αναφέρει μιλώντας στο iefimerida η Αρετή Βεργούλη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια.
Ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του πολύ συχνά έρχεται αντιμέτωπος με μεταβάσεις, με αλλαγές στις οποίες καλείται να προσαρμοστεί – πράγματα που μας είναι γνωστά μέσα από τη θεωρία του Δαρβίνου»αναφέρει μιλώντας στο iefimerida η Αρετή Βεργούλη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια.
Τα παιδιά και μέσα στη σχολική εκπαίδευση έρχονται αντιμέτωπα με μεταβάσεις. Οι πιο συχνές μεταβάσεις είναι η αλλαγή σχολείου, η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο αλλά και η μετάβαση σε μια «πρώτη» φορά, όπως συμβαίνει με τα «πρωτάκια του κορωνοϊού».
Παιδιά και μεταβάσεις
Υπό αυτό το πρίσμα και αυτή η «πρώτη» ημέρα στο σχολείο θα είναι για τους μικρούς μαθητές μια μετάβαση, και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί – να δοθεί δηλαδή χώρος και χρόνος ώστε τα παιδιά να προσαρμοστούν, να μάθουν να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά. Οι μεταβάσεις είναι σημαντικές, όπως και οποιαδήποτε μείζων αλλαγή, που αρχικά μπορεί να προκαλέσει αποδιοργάνωση από τις καθιερωμένες δραστηριότητες και τους συνηθισμένους τρόπους λειτουργίας· ωστόσο, λόγω του αναπτυξιακού επιπέδου των μαθητών, στη φάση που συμβαίνουν δεν είναι τόσο δύσκολες αλλά αντίθετα αποδεικνύονται χρήσιμες, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να προσαρμόζονται στις συνθήκες και να τις χρησιμοποιούν προς όφελός τους αντί να στέκονται αμήχανα απέναντι σε αυτές.
Υπό αυτό το πρίσμα και αυτή η «πρώτη» ημέρα στο σχολείο θα είναι για τους μικρούς μαθητές μια μετάβαση, και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί – να δοθεί δηλαδή χώρος και χρόνος ώστε τα παιδιά να προσαρμοστούν, να μάθουν να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά. Οι μεταβάσεις είναι σημαντικές, όπως και οποιαδήποτε μείζων αλλαγή, που αρχικά μπορεί να προκαλέσει αποδιοργάνωση από τις καθιερωμένες δραστηριότητες και τους συνηθισμένους τρόπους λειτουργίας· ωστόσο, λόγω του αναπτυξιακού επιπέδου των μαθητών, στη φάση που συμβαίνουν δεν είναι τόσο δύσκολες αλλά αντίθετα αποδεικνύονται χρήσιμες, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να προσαρμόζονται στις συνθήκες και να τις χρησιμοποιούν προς όφελός τους αντί να στέκονται αμήχανα απέναντι σε αυτές.
Η στάση των γονιών
Και οι γονείς τι πρέπει να κάνουν ώστε να γίνει πιο ομαλή αυτή η μετάβαση; Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να τους είναι αντιληπτό ότι τα μέτρα αυξημένης προστασίας απέναντι στην πανδημία πρέπει να τηρηθούν από όλους. Οι γονείς πρώτοι από όλους πρέπει να πειθαρχήσουν, να κρατήσουν οι ίδιοι τις αποστάσεις και να πιστέψουν ότι μετράμε αντίστροφα, αργά μεν αλλά προς αυτή την κατεύθυνση, και ότι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε να γυρίσουμε σε παλιές συμπεριφορές που τώρα έχουν μπει «στον πάγο».
Και οι γονείς τι πρέπει να κάνουν ώστε να γίνει πιο ομαλή αυτή η μετάβαση; Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να τους είναι αντιληπτό ότι τα μέτρα αυξημένης προστασίας απέναντι στην πανδημία πρέπει να τηρηθούν από όλους. Οι γονείς πρώτοι από όλους πρέπει να πειθαρχήσουν, να κρατήσουν οι ίδιοι τις αποστάσεις και να πιστέψουν ότι μετράμε αντίστροφα, αργά μεν αλλά προς αυτή την κατεύθυνση, και ότι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε να γυρίσουμε σε παλιές συμπεριφορές που τώρα έχουν μπει «στον πάγο».
Έχοντας τα πιο πάνω κατά νου οι γονείς θα πρέπει:
Να έχουν ενημερωθεί από τις επίσημες υπηρεσίες για τα μέτρα πρόληψης και τους κανόνες υγιεινής που πρέπει να τηρούνται.
Να μοιραστούν με τα παιδιά τις πληροφορίες και τις οδηγίες αυτές, με βάση την αναπτυξιακή φάση του κάθε παιδιού και με τρόπο απλό και ξεκάθαρο.
Να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στα μέτρα προφύλαξης και στους κανόνες υγιεινής με επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες, με στόχο να δημιουργηθεί μια «ρουτίνα» που θα την ακολουθούν, για παράδειγμα το συχνό πλύσιμο χεριών, η χρήση αντισηπτικών κτλ.
Έχει σημασία ο γονιός να επιβραβεύει, να ενισχύει το παιδί όταν τηρεί τα μέτρα πρόληψης και όταν αυτό δεν συμβαίνει να μην το αντιμετωπίζει αδιάφορα, καθώς πρόκειται για κανόνες που είναι σημαντικοί για την υγεία. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε το παιδί στην πειθαρχία, αφού η πειθαρχία είναι σωτήρια στην περίπτωση της πανδημίας.
Να μοιραστούν με τα παιδιά τις πληροφορίες και τις οδηγίες αυτές, με βάση την αναπτυξιακή φάση του κάθε παιδιού και με τρόπο απλό και ξεκάθαρο.
Να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στα μέτρα προφύλαξης και στους κανόνες υγιεινής με επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες, με στόχο να δημιουργηθεί μια «ρουτίνα» που θα την ακολουθούν, για παράδειγμα το συχνό πλύσιμο χεριών, η χρήση αντισηπτικών κτλ.
Έχει σημασία ο γονιός να επιβραβεύει, να ενισχύει το παιδί όταν τηρεί τα μέτρα πρόληψης και όταν αυτό δεν συμβαίνει να μην το αντιμετωπίζει αδιάφορα, καθώς πρόκειται για κανόνες που είναι σημαντικοί για την υγεία. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε το παιδί στην πειθαρχία, αφού η πειθαρχία είναι σωτήρια στην περίπτωση της πανδημίας.
Παράλληλα, ο γονιός πρέπει να είναι σε επαφή με τα συναισθήματά του και να μην προβάλλει πάνω στο παιδί άγχη δικά του· να υπάρχει ένα «φρένο» στη συμπεριφορά του, ώστε να μην προσθέτει στο παιδί και το δικό του στρες.
Ο γονιός οφείλει ο ίδιος να τηρεί τα μέτρα πρόληψης και τους κανόνες υγιεινής, καθώς τα παιδιά –ειδικά της προσχολικής ηλικίας και της ηλικίας του δημοτικού– είναι ψυχολογικά εξαρτημένα από τους μεγαλύτερους περισσότερο από ό,τι οι έφηβοι, που είναι ανεξάρτητοι και αμφισβητούν. Ακριβώς λόγω αυτής της εξάρτησης λοιπόν, τα παιδιά πιθανόν να είναι πιο ευαίσθητα και να παρακολουθούν με προσοχή πλευρές του οικογενειακού πλαισίου και του κοινωνικού περιβάλλοντος, και η μίμηση τα βοηθά στην υιοθέτηση του νέου τρόπου συμπεριφοράς πολύ περισσότερο σε σχέση με τον λόγο. Ας θυμηθούμε ότι, τελικά, τα παιδιά θα κάνουν ό,τι τους πούμε, αρκεί να το κάνουμε κι εμείς, να μη δίνουμε «διπλά μηνύματα», δηλαδή άλλα να λέμε και άλλα να κάνουμε. Όπως λέει και το τραγούδι, «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…» καταλήγει η Αρετή Βεργούλη.
Προσωπικά πίστευα και πιστεύω ότι έπρεπε όλα τα σχολεία και όλες οι τάξεις θα έπρεπε να ανοίξουν μαζί αρχές με μέσα Μαΐου έως τέλος Ιουνίου. Αυτό γιατί από την αρχή όλοι οι επιστήμονες λένε ότι τα παιδιά δεν κινδυνεύουν, δεν νοσούν και αν νοσήσουν νοσούν πολύ ελαφριά, με ελάχιστους θανάτους παιδιών παγκοσμίως, ευτυχώς.
Θα μου πείτε εσύ δεν έχεις παιδιά, αν είχες, θα το έλεγες; Πιθανόν να έχετε δίκιο, αλλά νομίζω ναι θα το έλεγα...
