Το πρόβλημα, σύμφωνα με παράγοντες της ακτοπλοΐας, οφείλεται στο γεγονός ότι τα χρήματα που προορίζονται για την αποζημίωση των ακτοπλοϊκών εταιρειών αντλούνται από τον «κουβά» του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ο οποίος στερεύει λόγω των απανωτών κρίσεων (πανδημία, ενεργειακή κ.λπ.), με αποτέλεσμα, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, τα κεφάλαια να διατίθενται με κριτήριο το πόσο ισχυρό είναι το κάθε υπουργείο και όχι οι πραγματικές ανάγκες.
Η ένταξη των κονδυλίων για τις άγονες γραμμές στο ΠΔΕ ανακοινώθηκε από τον υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη στις 18 Σεπτεμβρίου του 2019 μαζί με την επέκταση κατά 40 εκατ. ευρώ της ετήσιας επιχορήγησης, η οποία έφθανε πλέον τα 130 εκατ. ευρώ, έναντι 90.7 εκατ. ευρώ που ήταν ως τότε. Οι άγονες γραμμές είναι αναπτυξιακό έργο και ως τέτοιο πλέον χρηματοδοτείται, είχε τονίσει ο υπουργός, ανακοινώνοντας την ένταξή τους στο ΠΔΕ. Επιπροσθέτως, οι άγονες γραμμές της χώρας χρηματοδοτούνται ως επαναλαμβανόμενη δράση για τα επόμενα έτη, με διασφαλισμένους πόρους και με την αναγκαία ευελιξία για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση, αλλά και τη δυνατότητα κάλυψης πρόσθετων ή έκτακτων αναγκών που τυχόν προκύψουν.
Ωστόσο τελικά το μοντέλο αυτό φαίνεται ότι δεν αποδίδει σε περιόδους κρίσεων, που οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται, όπως εκτιμούν παράγοντες του κλάδου.
Οπως εξηγούν, η χρηματοδότηση των άγονων γραμμών είναι ανελαστική δαπάνη και εξυπηρετεί και εθνικούς και κοινωνικούς σκοπούς και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Σημαντικό μέρος των αποζημιώσεων αυτών (πάνω από 48 εκατ. ευρώ) τις αναμένει ο όμιλος της Attica Group. Ο μεγαλύτερος ακτοπλοϊκός όμιλος της χώρας με σχετική επιστολή της προς τον Πλακιωτάκη διαμαρτύρεται έντονα για την καθυστέρηση στην καταβολή αποζημιώσεων, ενώ δεν διστάζει να κάνει λόγο και για μεροληπτική συμπεριφορά, καθώς διαπιστώνει ότι άλλες εταιρείες λαμβάνουν αποζημιώσεις για «προσφάτως τιμολογημένες υπηρεσίες». Η Attica Group υποστηρίζει ότι έχει λαμβάνειν οφειλές από τον Φεβρουάριο του 2021 για δρομολόγια που εκτελέσθηκαν τον Ιανουάριο του 2021.
Οι καθυστερήσεις στην καταβολή αποζημιώσεων φαίνεται να έπαιξαν τον ρόλο τους και στο γεγονός ότι στον διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε στις 20 Οκτωβρίου στο υπουργείο Ναυτιλίας για την εξυπηρέτηση άγονων γραμμών για τη νέα δρομολογιακή περίοδο 1/11/2022 - 31/10/2023, δεν εκδηλώθηκε κανένα ενδιαφέρον σε δύο πολύ μεγάλες και ιδιαίτερα ενεργοβόρες (μεγάλη κατανάλωση καυσίμων) άγονες γραμμές, αυτές της Κασοκαρπαθίας και του Βόρειου Αιγαίου (από Πειραιά για Καβάλα, μέσω Σάμου, Χίου, Μυτιλήνης). Τις γραμμές του Βόρειου Αιγαίου εξυπηρετεί τώρα η Attica Group, η οποία θα συνεχίσει να τις εκτελεί μέχρι την ολοκλήρωση του διαγωνισμού και πάντως μέχρι 28/2/2023. Για την Κασοκαρπαθία ο Πλακιωτάκης είχε υποσχεθεί αναβάθμιση της, με πλοίο κατηγορίας Β, που όμως τελικά δεν εμφανίστηκε στον διαγωνισμό. Προς το παρόν πάντως τη συγκεκριμένη γραμμή θα εξυπηρετεί και πάλι το «Πρέβελης» μέχρι να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και σε κάθε περίπτωση μέχρι τις 28/2/2023.
ΝΕΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ. Στο μεταξύ, σύμφωνα με όσα γνωμοδότησε το πρόσφατο Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ), ένα νέο ταχύπλοο πλοίο («Santa Irini») δρομολογείται στο Αιγαίο και συγκεκριμένα στη γραμμή Ηράκλειο - Σαντορίνη τη θερινή περίοδο, στην οποία θα πραγματοποιεί ημερήσιες εκδρομές.
Επίσης το καλοκαίρι του 2023 ένα νέο δρομολόγιο θα κάνει το ταχύπλοο «Thunder» της Fast Ferries στη γραμμή Πειραιάς - Κυκλάδες - Ηράκλειο Κρήτης τρεις φορές την εβδομάδα. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι το «Thunder» θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το επίσης ταχύπλοο «Santorini Palace» των Μινωικών Γραμμών, καθώς το ένα θα κατεβαίνει από Πειραιά και το άλλο θα ανεβαίνει από Ηράκλειο και το αντίστροφο. Το «Santorini Palace» έκανε το δρομολόγιο αυτό φέτος τρεις φορές την εβδομάδα και είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
