Ξέρουν οι Ελληνες μαθητές την ιστορία και τη γεωγραφία του τόπου τους; Κάποιοι ναι – το σχολείο τους, οι γονείς, το προσωπικό ενδιαφέρον βοηθούν σε αυτό. Στο σχολείο, έως τώρα, οι μαθητές μπορούσαν να ασχοληθούν με ιστορικά γεγονότα και να μάθουν τη γεωγραφία της περιοχής τους μόνο εάν οι εκπαιδευτικοί επέλεγαν τις σχετικές θεματικές στο πλαίσιο των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Πλέον, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, η τοπική ιστορία και γεωγραφία θα ενταχθούν ως υποχρεωτικά αντικείμενα στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Οπως εξήγησε, μιλώντας στην «Κ» για το θέμα, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, οι δύο θεματικές θα ενσωματωθούν στα προγράμματα σπουδών της Ιστορίας και Γεωγραφίας του δημοτικού και του γυμνασίου, δίνοντας στα παιδιά τη δυνατότητα να εξετάσουν την ιστορική, πολιτιστική και γεωγραφική κληρονομιά του τόπου τους.Αναλυτικότερα, από το σχολικό έτος 2025-2026, στο δημοτικό σχολείο, οι μαθητές θα μελετούν την τοπική ιστορία και γεωγραφία στα μαθήματα Ιστορίας και Γεωγραφίας. Στο γυμνάσιο, η τοπική ιστορία και γεωγραφία θα προσεγγίζονται στο πλαίσιο των μαθημάτων Ιστορίας και Γεωλογίας-Γεωγραφίας, με βάση τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών και τα εγκεκριμένα ωρολόγια προγράμματα. Υπολογίζεται ότι τα δύο αντικείμενα θα αποτελέσουν το 10% της διδακτέας ύλης κάθε μαθήματος, στο οποίο θα ενταχθούν.
Το ΙΕΠ θα απευθύνει πρόσκληση στις 116 διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να αναπτύξουν μικρής κλίμακας και ευέλικτα προγράμματα με εκπαιδευτικές δράσεις, που θα ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των σχολικών μονάδων και των τοπικών κοινοτήτων.
Ενδεικτικά, οι δράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν, εκτός από το εκπαιδευτικό υλικό, διαλέξεις από ιστορικούς, περιβαλλοντικές δραστηριότητες και εργαστήρια. «Στο πλαίσιο των εργαστηρίων μέσω της κατασκευής τρισδιάστατων χαρτών, της συγγραφής ιστοριών βασισμένων σε τοπικά γεγονότα ή της δημιουργίας μικρών ντοκιμαντέρ, οι μαθητές θα ενισχύουν την παρατηρητικότητά τους, την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητά τους και δεξιότητες συνεργασίας, καθώς συχνά θα απαιτείται να δουλέψουν ομαδικά και να παρουσιάσουν τα έργα τους στη σχολική κοινότητα ή σε τοπικούς φορείς. Με τον τρόπο αυτό, επίσης, οι μαθητές μπορούν να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της έρευνας και της τεκμηρίωσης», ορίζει το ΙΕΠ.
Επιπλέον, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τοπικούς αρχαιολογικούς χώρους, γεωλογικά και γεωγραφικά σημεία ενδιαφέροντος, μουσεία και παραδοσιακούς οικισμούς. Εκεί, θα συμμετέχουν σε διαδραστικές δραστηριότητες, όπως αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων ή περιβαλλοντικά παιχνίδια.
Ευρύτερα, σύμφωνα με τα στελέχη του IΕΠ που έχουν αναλάβει τον σχεδιασμό και την οργάνωση του προγράμματος, η βιωματική μάθηση αποτελεί έναν από τους πυλώνες της νέας εκπαιδευτικής προσέγγισης, προσφέροντας στους μαθητές την ευκαιρία να «ζήσουν» την ιστορία και τη γεωγραφία του τόπου τους μέσα από δραστηριότητες με προσωπικό τρόπο.
Η υλοποίηση των προγραμμάτων τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας περιλαμβάνει τη συνεργασία με τοπικούς φορείς. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να συμμετέχουν ιστορικοί, αρχαιολόγοι, γεωλόγοι. Επιπλέον, τοπικοί καλλιτέχνες ή χειροτέχνες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα που σχετίζονται με την τοπική τέχνη και τις παραδόσεις.
Τα προγράμματα αυτά, αφού εγκριθούν από το ΙΕΠ, θα είναι διαθέσιμα στην εκπαιδευτική κοινότητα, μέσω του ψηφιακού σχολείου digitalschool.gov.gr, από το οποίο θα παρέχεται εύκολη πρόσβαση σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Η διάθεσή τους αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2025, με ειδικές οδηγίες και υλικό υποστήριξης για την υλοποίησή τους, ενώ θα οργανωθούν και διαδικτυακά επιμορφωτικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς, τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο. Θα υπάρξει συνεχής υποστήριξη και καθοδήγηση των εκπαιδευτικών μέσω των συμβούλων εκπαίδευσης, για την εξειδίκευση των μαθημάτων ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολικής μονάδας. Καθοριστικός θα είναι ο ρόλος του επόπτη ποιότητας της εκπαίδευσης. Οπως Φινλανδία, Ιαπωνία
Για την ένταξη της τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του δημοτικού και του γυμνασίου, το ΙΕΠ ακολούθησε τα προγράμματα της Φινλανδίας και της Ιαπωνίας, όπου «η ενσωμάτωση της τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας στα σχολεία έχει γίνει με τρόπο που υπογραμμίζει τη σημασία της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς για την οικοδόμηση της κοινωνικής συνοχής και της αίσθησης του ανήκειν», όπως επισήμανε ο κ. Πιερρακάκης.
Ενδεικτικά, στη Φινλανδία, οι μαθητές εξερευνούν τις ιστορικές και γεωγραφικές πτυχές των περιοχών τους μέσω διαδραστικών εκπαιδευτικών εργαλείων και της συμμετοχής τους σε δράσεις της τοπικής κοινότητας. Ο συνδυασμός επισκέψεων σε μουσεία, εκπαιδευτικών παιχνιδιών και εργαστηρίων δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον, που συνδυάζει τη θεωρία με την πρακτική και τη δημιουργικότητα. Από την πλευρά τους, οι Ιάπωνες μαθητές διδάσκονται για την ιστορία και τη γεωγραφία του τόπου τους μέσω διαδραστικών και βιωματικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με την καθημερινή ζωή και τις παραδόσεις της χώρας.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Ι. Β.: Επιτέλους και κάτι θετικό που αφορά την εκπαίδευση. Τα τελευταία πολλά χρόνια ότι αφορά την εκπαίδευση σε ιστορικά και θρησκευτικά μαθήματα ότι νέο υπάρχει είναι αρνητικό. Μιας και πρόκειται είτε για αφαίρεση είτε για αλλοίωση ιστορικών, εθνικών, θρησκευτικών θεμάτων...
Μακάρι λοιπόν τα παιδιά να μαθαίνουν την ιστορία του τόπου τους...
